تاثير قارچ‌ ميكوريز Glomus mosseae بر رشد، تركيبات فنلي و فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدان تحت تنش مس در گياه پسته (Pistacia vera)

يﮑﯽ از روشﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﻣﺨﺮب ﻧﺎﺷﯽ از تنش مس اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺎرچ‌ﻫﺎي ﻣﯿﮑﻮريﺰ ميباشد. اين پژوهش براي تعيين اثر قارچ ميكوريز Glomus mosseae بر رشد و بعضي پارامترهاي فيزيولوژيكي گياه پسته رقم احمد آقايي در پاسخ به افزايش غلظت مس خاك انجام گرفت. آزمايش مذكور به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه سطح مس (غلظت‌هاي 0، 300 و 600 ميلي گرم در ليتر نيترات مس) و در دو وضعيت ميكوريزي و غير ميكوريزي اجرا شد. در همه گياهان شاهد و تيمار شده با مس، طول و وزن خشك ريشه و ساقه گياهان ميكوريزي از گياهان غيرميكوريزي بيشتر بود. همچنين مس منجر به كاهش محتواي كلروفيل a وb، كارتنوئيدها، پروتئين كل، غلظت فسفر، قند كل، پرولين و تركيبات فنلي گرديد اما همزيستي ميكوريزي باعث افزايش معني دار اين شاخص ها گرديد. تنش مس موجب افزايش پراكسيداسيون ليپيدها، ميزان مالون دآلدئيد (MDA)، پراكسيدهيدروژن (H2O2)، فعاليت پراكسيداز (POD)، آسكوربات پراكسيداز(APX) و سوپر اكسيد ديسموتاز (SOD) در همه گياهان گرديد، اما ميزان MDA، H2O2 و كاتالاز (CAT) در گياهان ميكوريزي به طور معني داري كمتر از گياهان غير ميكوريزي بود. بر اساس نتايج ميزان مس انتقال يافته از ريشه به بخش هوايي در پسته صرف نظر از وضعيت ميكوريزي آن كمتراز يكTF≤1) و فاكتور تجمع زيستي بيشتر از يك (BCF≥1) بود. بنابراين پسته مي تواند تثبيت كننده (phytostabilizer) مس باشد و همزيستي با قارچ Glomus mosseae باعث تجمع بيشتر مس در ريشه گرديد.