پديد آورندگان :
محمدزاده چيانه، الهام دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - دانشكده معماري و شهرسازي - گروه معماري، تهران، ايران , سلطان زاده، حسين دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - دانشكده معماري و شهرسازي - گروه معماري، تهران، ايران , دهباشي شريف، مزين دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - دانشكده معماري و شهرسازي - گروه معماري، تهران، ايران , كرامتي، غزال دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي - دانشكده معماري و شهرسازي - گروه معماري، تهران، ايران
كليدواژه :
آموزش طراحي معماري , فرآيند طراحي , مدل آموزشي لاوسون , مفاهيم كاربردي رياضي , توانايي طراحي
چكيده فارسي :
پيشينه و اهداف: آموزش طراحي معماري امري چالش برانگيز است كه وابسته به متغيرهاي متعددي مي باشد. از آنجا كه شكل گيري شخصيت يك طراح و فراگيري مهارتهاي طراحي وابسته به اين مقوله است، از حساسيت زيادي برخوردار مي باشد. نقش دانش رياضي و كاربرد ابعاد مختلف آن در طراحي معماري در طول تاريخ غير‌قابل انكار است. در دهه‌هاي اخير شاهد افزايش تعامل بين رياضي و معماري در جهان بودهايم؛ درحالي‌كه رياضي در آموزش معماري در ايران همچنان در قالب دروس مقدماتي به شيوه سخنراني تدريس مي‌شود. يكي از دغدغه‌هاي مهم در يادگيري طراحي معماري بهرهگيري از دروس مقدماتي است.
روش‌ها: با توجه به ضرورت بازبيني جايگاه دانش رياضي در آموزش طراحي معماري و در راستاي توسعه راهكارهاي به كارگيري تفكر رياضي در فرايند منطقي طراحي، تحقيق حاضر با بهرهگيري از الگوي پيشنهادي لاوسون و با استفاده از روش تحقيق شبه‌آزمايشي اقدام به آزمون مدل آموزشي در محيطي متشكل از دو گروه آزمون و گواه در دروس مقدمات طراحي 1و2 نموده است. آزمودني‌هاي تحقيق پنجاه‌و‌دو نفر از دانشجويان مقطع كارشناسي دانشگاه آزاد واحد اروميه هستند. دانشجويان با بهرهگيري از جنبه‌هاي جبري، حساب، هندسي و نمادين در رياضي به ارائه راهكارهاي منطقي براي مسأله‌هاي طراحي پرداختند و توانايي طراحي آزمودني‌ها توسط روش سنجش عملكردي بر اساس ملاك‌هاي داوري سنجيده شد. پژوهشگران معيارهاي سنجش را در دو زمينه رياضي و طراحي معماري در نظر گرفتند. در زمينه طراحي معماري معيارها كيفيت ايده طراحي ، سازماندهي فضايي، عملكردي، تركيب بندي صوري ، كيفيت ارائه ، خلاقيت و نمره كلي تعيين شدند.
يافته ها: نمرات نهايي چهار پروژه تحقيق اجرا شده در دو كارگاه به ترتيب 57/62، 29/66، 37/71 و 31/75 و در رياضيات99/64، 27/69، 72/71 و 90/74 مي‌باشد. همبستگي بين طراحي و نمرات رياضي به طور مستقل در پروژه 1 كارگاه 1 (59/0=ƿ)و پروژه 2 كارگاه 2(604/0 =ƿ) ديده شد كه تركيب قوي جنبه هاي طراحي و رياضي را در اين پروژه ها نشان مي دهد. در پروژه 2 كارگاه 1 همبستگي بين نمرات پايين تر بود(166/0 =ƿ). توضيح ممكن مي تواند مبتني بر عدم استفاده از متريال هاي واقعي و تجربه تبديل تجزيه و تحليل هاي نظري به عملي در تمرين باشد. همبستگي نزديك بين نمرات ارزشيابي طراحي و كاربرد رياضي (384/0 ƿ=) نشانگر تأثير مثبت تفكر رياضي در شكل‌گيري ايده‌هاي منطقي حل مسأله و كيفيت كلي طراحي مي‌باشد.
نتيجه گيري: يافته هاي تحقيق به طور مستقيم به فرضيات پژوهشي متناظر با ملاك هاي داوري اشاره دارند. يافته ها نشان مي دهند كه عملكرد دانشجويان گروه آزمون در تمامي ملاك ها به غير از ملاك ارائه از دانشجويان گروه گواه بهتر است. عملكرد بهتر آزمودني هاي گروه آزمون به معناي آن است كه توانايي توليد ايده راه حل در ايشان نسبت به گروه گواه در نتيجه دستكاري در متغير مستقل ، يعني روش آموزشي ، رشد بيشتري داشته است. اين رشد را نمي توان به ساير متغيرهاي مستقل نا مربوط منتسب كرد. زيرا اين متغيرها يا كنترل شده اند و يا اثر آنها از طريق پيش آزمون مطالعه شده است. بر اساس يافته‌ها در سنجش كيفيت كلي طراحي، دانشجويان شكل‌هاي هندسي پيچيده را از طريق درك مبناي رياضي آنها به عنوان راهكارهاي منطقي، خلاق و كارآمد در طراحي معماري به‌كار بستند. كسب و بسط طرحواره هاي طراحي بر اساس مسائل طراحي در استوديوهاي طراحي پايه موجب ارتقاء توانايي دانشجويان در جنبه هاي منطقي طراحي مي شود.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Architectural education as a challengeable subject is dependent on multiple variables. Since formation of an architect character and learning design abilities are related to this subject, it is so sensitive. Historically, the role of mathematics and application of its different aspects in architectural design is indisputable. While recent decades have witnessed a high level of interaction between mathematics and architecture in the world, mathematics in architectural education in Iran is still being taught as a basic course through the lecture method. A great concern in learning architectural design is how to apply the basic courses in design process.
Methods: According to the necessity of revising the role of mathematics in education of architectural design, and developing new approaches to apply mathematical thought in logical process of design, the present study aims to test an educational model in an environment consisting of test and control groups in the Basic Design 1 & 2 courses, using the proposed model of Lawson as well as quasi-experimental research method. The research subjects are selected among BA students of Islamic Azad University of Urmia (n=52). They provided logical solutions for design problems, using algebraic, arithmetic, geometric and symbolic aspects of mathematics. The subjects’ design abilities were evaluated by the performance measurement method based on verdict criteria. The researchers determined two groups of mathematical and architectural design measurement criteria. For design, the criteria included design conceptual quality, spatial and functional arrangement, form combination, presentation quality, creativity and final grade.
Findings: The final grades of four research projects executed in two studios were respectively for design 62.57,66.29, 71.30, 75.31 and for mathematics 64.99, 69.27, 71.72 and 74.9. The correlation between design and mathematics evaluation scores for project 1 of the studio 1 (ƿ=0.594) and project 2 of the studio 2 (ƿ=0.604) is independently obvious which indicates the strong combination between mathematics and design aspects in these projects. For the project 2 of the studio 1, the correlation was low (ƿ= 0.166). The possible explanation could be based on the lack of real materials application and the experiment of altering theory analysis to practical analysis. The correlation between design evaluation scores and mathematics application (ƿ=0.384) reveals a positive role for mathematical thought in developing logical solutions and general quality of design.
Conclusion: Findings of this study directly refers to the correspondence between research assumptions and the verdict criteria. The findings indicate that students’ performance in test group is better than the students in control group in all criteria except the presentation. The best performance by subjects of the test group means that their ability in creating solution concept has much improved compared with the control group as a result of manipulating the independent variable which is the education method in this study. This improvement couldn’t be related to other unrelated independent variables, because these variables have been either controlled or their effect has been studied through the pre-test. Stated on the findings in analyzing the general quality of design, students provided complicated geometric patterns in their design as logical, creative and efficient solutions through realizing their mathematical principles. Acquiring and developing the design schema based on design problems in the Basic design studios results the improvement of the students’ ability in logical aspects of design.
