پديد آورندگان :
كلانترنيا، زهرا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم وتحقيقات - گروه رياضي، تهران، ايران , شاهوراني سمناني، احمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم وتحقيقات - گروه رياضي، تهران، ايران , بهزادي، محمد حسن دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم وتحقيقات - گروه آمار، تهران، ايران , رستمي مال خليفه، محسن دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم وتحقيقات - گروه رياضي، تهران، ايران
كليدواژه :
آموزش , الگوي بديعه پردازي , الگوي5E , عملكرد هندسه
چكيده فارسي :
پيشينه و اهداف: تربيت افراد خلا‌ق يكي از اهداف مهم نظام‌هاي آموزشي است. بي شك به‌كارگيري الگوهاي آموزشي متناسب با محتواي آموزشي، فراهم‌كننده بستر مناسبي جهت تحقق اين هدف است. الگوهاي بديعه‌پردازي و 5E منجر به افزايش خلاقيت دانش‌آموزان مي‌گردند. در الگوي بديعه‌پردازي فرد تلاش مي‌كند تا با ديد تازه‌اي به مسأله بنگرد و آن را به وسيله قياس و تشبيه به مساله‌اي آشنا تبديل كند. در الگوي 5E فراگير از طريق شركت در فعاليت‌هاي متنوع به كشف روابط، راه حل‌ها و مفاهيم نايل مي‌شود. هدف تحقيق حاضر بررسي تأثير مداخلات آموزشي مبتني بر الگوهاي بديعه‌پردازي و 5E در عملكرد تحصيلي هندسه دانش‌آموزان پايه نهم است.
روش‌ها: روش پژوهش نيمه آزمايشي بوده كه در آن از طرح پيش آزمون، پس آزمون با گروه كنترل استفاده شده است. از جامعه آماري دانش‌آموزان دختر پايه نهم دبيرستان دولتي شهر تهران، 3 كلاس پايه نهم به روش نمونه‌گيري در دسترس، هر كلاس شامل 30 نفر دانش‌آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند. سپس دو كلاس به صورت تصادفي به عنوان گروه‌هاي آزمايشي بديعه‌پردازي و 5E و يك كلاس به عنوان گروه كنترل انتخاب شد. ابزار گردآوري داده‌ها شامل آزمون‌هاي عملكرد محقق ساخته، متناسب با الگوهاي بديعه‌پردازي و 5E بود كه پايايي و روايي اين آزمون‌ها فقط براي گروه 5E بررسي شد و نتايج آن براي گروه‌هاي بديعه‌پردازي و 5E تعميم داده شد. به منظور جمع‌آوري داده‌ها در ابتدا پيش آزمون‌هاي عملكرد مبتني بر مفاهيم پايه‌اي هندسي مورد نظر براي گروه‌هاي بديعه‌پردازي، 5E و كنترل اجرا شد. سپس محتواي درسي مبتني بر الگوهاي بديعه‌پردازي و 5E و روش سنتي براي گروه‌هاي بديعه‌پردازي، 5E و كنترل، در 8 جلسه 60 دقيقه‌اي در پنج هفته متوالي توسط محقق اجرا شد. در انتها پس آزمون‌هاي عملكرد محقق ساخته مبتني بر مفاهيم هندسي تدريس شده براي گروه‌هاي بديعه‌پردازي، 5E و كنترل اجرا شد. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از روش‌هاي آمار توصيفي شامل ميانگين و انحراف معيار و در بخش آمار استنباطي از آزمون‌هاي كلوموگروف اسميرنف (جهت بررسي نرمال بودن داده‌ها) و آزمون آنوا توسط نرم افزار آماري Spss استفاده شد.
يافته‌ها: نتايج پژوهش در بخش آمار توصيفي نشان داد كه اختلاف ميانگين بين پيش آزمون پس آزمون‌هاي عملكرد گروه‌هاي بديعه‌پردازي با 37/2 نمره و 5E با 61/3 نمره نسبت به گروه كنترل با 42/0 نمره از افزايش قابل توجهي برخوردار است. همچنين در بخش آمار استنباطي نتايج آزمون آنوا براي پيش آزمون‌هاي گروه‌هاي بديعه‌پردازي، 5E و كنترل حاكي از آن است كه سطح علمي دانش‌آموزان گروه‌هاي بديعه‌پردازي، 5E و كنترل يكسان است (05/0<963/0). نتايج آزمون آنوا براي پس آزمون‌هاي گروه‌هاي بديعه‌پردازي، 5E و كنترل نشان داد كه آموزش مبتني بر الگوهاي بديعه‌پردازي، 5E بر عملكرد دانش‌آموزان پايه نهم در درس هندسه تأثير مثبت دارد (00/0<05/0).
نتيجه‌گيري: كاربرد الگوهاي بديعه‌پردازي و 5E منجر به بهبود عملكرد دانش‌آموزان گرديده است؛ لذا بايد تأكيد سيستم آموزشي بر استفاده از روش‌هايي باشد كه هدفشان افزايش تعامل و همكاري بين دانش‌آموزان است؛ لذا پيشنهاد مي‌شود آموزش‌هاي لازم جهت آشنايي و كاربرد شيوه‌هاي تدريس فعال مانند استفاده از الگوهاي بديعه‌پردازي، بايبي و ... در برنامه درسي معلمان تربيت‌معلم و دانشكده‌ها گنجانده شود. همچنين محتواي كتاب‌هاي درسي براساس شيوه‌هاي تدريس فعال، به‌صورتي كه اين روش‌ها قابل آموزش و اجرا باشند، سازماندهي شود. اين پژوهش با محدوديت‌هايي همراه بوده كه ممكن است در تعميم‌پذيري يافته‌هاي پژوهش تأثيرگذار باشند. از آنجاكه امكان كنترل متغير‌هاي مزاحمي چون هوش و جنسيت براي محقق وجود ندارد؛ اين متغير‌ها تا حدودي در نتايج تأثيرگذارند. همچنين به‌دليل محدوديت‌هاي زماني و مكاني و صدور مجوزهاي لازم، اين پژوهش فقط در بين دانش‌آموزان دختر پايه نهم انجام شد. طبيعي است افزايش نمونه منجر به نتايج دقيق‌تري خواهد شد.
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Educating creative people is one of the important goals of educational systems. Undoubtedly, using educational models appropriate to educational content provides a suitable platform for achieving this goal. Innovative and 5 E patterns lead to increasing student creativity. In the innovation model, the student tries to look at the problem with a new perspective and turn it into a familiar problem by analogy and simile. In the 5E inclusive model, the student discovers relationships, solutions, and concepts through participation in a variety of activities. The aim of the present study was to investigate the effect of educational interventions based on innovation and 5E patterns on the academic performance of 9th grade students’ geometry.
Methods: The research method was quasi-experimental in which pre-test, post-test design with control group was used. From the statistical population of 9th grade female students of Tehran public high schools, 3 classes, each class included 30 students as a sample, were selected by convenience sampling method. Then two classes were randomly selected as experimental groups of innovation and 5E and one class as control group. Data collection instruments included researcher-made performance tests tailored to innovation models and 5E, while the reliability and validity of these tests were assessed only for group 5E and the results were generalized for innovation groups and 5E. In order to collect the data, at the first phase, performance pre-tests based on the basic geometric concepts were administrated for innovation, 5E and control groups. Then, the content based on innovation and 5E patterns and the traditional method for innovation, 5E and control groups were implemented by the researcher in 8 sessions for 60 minutes in five consecutive weeks. Finally, the researcher-made post-test based on the geometric concepts was run for innovation, 5E and control groups. To analyze the data descriptive statistics (including mean and standard deviation) and inferential statistics containing Kolmogrov Smirnov (to check the normality of the data) and the ANOVA were used by SPSS statistical software.
Findings: The results of the research in the descriptive statistics section showed that the mean difference between the pretest tests of the performance tests of the innovation groups with 2.73 and 5E with 3.16 compared to the control group with 0.42 showed significant differences. Also in the inferential statistics section, the results of the ANOVA test for pretests of the innovation, 5E and control groups indicated that the academic level of the students of innovation, 5E and control groups was the same. (0.05 <0.963). The results of the ANOVA test for post-tests of innovation, 5E, and control groups showed that 5E and innovation had a positive effect on the performance of 9th grade students in geometry. (0.00 <0.05).
Conclusion: The use of innovation models and 5E led to students’ performance, so the educational system should emphasize the use of the methods that aim to increase interaction and cooperation between students. Therefore, it is suggested that the necessary training should be introduced in the curriculum of teacher training in order to get acquainted with and apply active teaching methods such as Baybi. Also, the content of textbooks should be organized based on active teaching methods, so that these methods can be taught and implemented in teaching materials. This research has been accompanied by limitations that may affect the generalizability of the research findings. Because it is not possible for the researcher to control disturbing variables such as intelligence and gender, these variables have some effect on the results. Also, due to time and space constraints and the issue of necessary permissions, this study was conducted only among 9th grade female students. Naturally, increasing the sample will lead to more accurate results.
