كنش گفتماني حضرت ابراهيم با مخالفان در قرآن ( بر اساس طبقه بندي كنش هاي گفتاري سرل)

بخش مهمي از ابعاد رسالت انبياء در برخورد با مخاطب مخالف و تلاش در جهت اقناع و آگاهي بخشي به آنان در قالب شيوه‌هاي رفتاري و گفتاري در قرآن بازتاب وسيعي يافته است. حضرت ابراهيم از جمله پيامبران الهي بود كه با شيوه استدلالي، كنش‌هاي گفتاري متنوعي براي اشاعه گفتمان توحيدي ـ كه به لحاظ صورت و محتوا متفاوت از گفتمان ديني موجود( پرستش عناصر طبيعي و بت پرستي) در منطقه بين النهرين بود ـ و بستر سازي مناسب براي جلب مخاطب مخالف به كار برد. اين مقاله با بهره گيري از طبقه بندي كنش‌هاي گفتاري سرل( اظهاري، ترغيبي، عاطفي، تعهدي و اعلامي) به نوع شناسي كنش‌هاي گفتاري حضرت ابراهيم در برخورد با مخالفان بر اساس پاره‌گفتارهاي موجود در آيات قرآن پرداخته است. يافته پژوهش نشان مي‌دهد كنش گفتاري اظهاري كه در جهت معرفي و شرح گفتمان توحيدي با هدف اشاعه و تثبيت معنايي آن صورت گرفته بود، از بيشترين و كنش گفتاري اعلامي از كمترين بسامد برخوردار بوده است. به نظر مي‌رسد مهمترين عامل موثر بر اغلبيت كنش گفتاري اظهاري، غلبه و هژمونيك شدن گفتمان تعدد خدايان در جامعه بوده كه حضرت ابراهيم سعي داشت با استفاده از آن زمينه مناسب جهت برجسته سازي گفتمان توحيد و به حاشيه راندن گفتمان غالب انجام دهد.