بررسي ابعاد كاركردي، زيبايي شناختي و ادبي پاراگراف بندي متن قرآن كريم

پاراگراف به عنوان بزرگترين واحد يك زبان، داراي يك هويّت دروني در كنار شكلي ظاهري است. اين هويّت دروني كه ناشي از وحدت موضوعي و فكري جمله‌هاي درون يك پاراگراف است، بنا بر برخي از پژوهش‌ها، در متون قديمي فارسي زبان كه شكل ظاهري پاراگراف را نيز نداشته‌اند، وجود داشته و چه بسا در متن قرآن كريم نيز وجود داشته باشد. تقسيم متن قرآن كريم به «ركوعات» از دير زمان نشانه‌ي وجود همين هويّت در قرآن است. شكل ظاهري پاراگراف اين هويت را آشكارتر كرده و سبب مي‌شود تا مخاطب، متن را آسان‌تر و بهتر فهم كند. اين كاركرد در مورد قرآن كريم همچنين سبب مي‌شود تا قاريان حرفه‌اي قرآن، حد و مرز ارتباط‌هاي معنايي را به آساني در مقابل خود ديده و اين كار تمهيدي براي تلاوت متنوّع‌تر آيات آن توسط اين قاريان است. با اين وجود، متن قرآن كريم تا كنون شكل ظاهري پاراگراف را به خود نديده و اين امر ناشي از عدم پژوهشي در اين زمينه است. اين مقاله به عنوان اوّلين پژوهش در اين زمينه، ضمن اعتراف به وجود زيبايي بصري پاراگراف و تبيين آن، به روش توصيفي ـ تحليلي برخي از عناصر زيباشناختي سبكي و ادبي قرآن كريم همچون التفات، ايجاز و حذف، تقابل و تكرار، سجع و وزن، و تمثيل و تشبيه را در راستاي شناخت بهتر پاراگراف‌هاي قرآني تبيين كرده و راه را براي پاراگراف‌بندي متن قرآن كريم يا پژوهش‌هاي بيشتر در اين زمينه هموارتر مي‌كند.