بررسي تاثيرات تغيير كاربري اراضي بر روي كيفيت آب رودخانه شاوور

Evaluation of impacts of land use change on Shavoor River water quality

حفاظت و استفاده بهينه از منابع آب از اصول توسعه پايدار هر كشور است. آب هاي سطحي جاري يا رودخانه ها يكي از مهمترين منابع آب هستند كه نقش مهمي در تامين آب مورد نياز بخش هاي مختلف مانند كشاورزي، صنعت، شرب و توليد برق دارند. رودخانه شاوور كه يكي از رودخانه هاي مهم و تاثيرگذار شهرستان شوش به شمار مي رود، به دليل استفاده از آب آن در كاربري هاي شهري و كشاورزي كيفيت آن حايز اهميت است. كاربري اراضي و تغييرات آن تاثير بسزايي بر كيفيت آب رودخانه ها دارد، در پژوهش حاضر، تاثيرات تغيير كاربري اراضي بر روي كيفيت آب رودخانه شاوور در دوره زماني 1393-1363 بررسي شد. نقشه هاي كاربري اراضي مربوط به سال هاي 1363 و 1393 به كمك تصاوير ماهواره اي تهيه شد و سپس، تغييرات كاربري اراضي بررسي شد. نتايج نشان داد، در سري داده هاي مورد مطالعه، روند معني دار وجود دارد و افزايش اراضي مسكوني و كشاورزي و كاهش اراضي مرتعي و جنگلي را در پي داشت. سپس، در دوره مطالعاتي روند تغييرات عوامل كيفي آب رودخانه شاوور به كمك آزمون من -كندال و نمودار ها بررسي شد. نتايج نشان داد، روند كلي تغييرات پارامتر هاي HCO3 ،Cl ،TDS ،EC ،Ca ،Mg و SO4 در دوره زماني مورد مطالعه، افزايشي بوده است. با توجه به تغيير معني دار پارامترهاي مورد مطالعه مي توان دريافت، افزايش اراضي مسكوني و كشاورزي و كاهش اراضي مرتعي و جنگلي، باعث كاهش كيفيت آب رودخانه شاوور در طي دوره مورد مطالعه شده است.

Conservation and utilization of water resources are principles of sustainable development of each country. Surface waters or rivers are one of the most important water resources which have important role in supplying water demands in different sectors such as agriculture, industry, drinking water and energy. Shavoor River which is one of the effective rivers in Shoosh City is important due to its quality in water urban and agricultural usages. Land use and its changes have important effects on river water quality. In this research, the effect of land use change is investigated in water quality of Shavoor River in 1985-2015. For this reason, land use maps of 1985 and 2015 were prepared by satellite imageries and land use changes were investigated. Results showed an increase in residential and agricultural lands and a reduction in rangelands and forests. Also, the changing trend of water quality factors in Shavoor River was studied with Mann-Kendall test and graphs. Results demonstrated that the changes overall trend of Hco3, Cl, TDS, EC, Ca, Mg and So4 were increasing in the period. According to meaningful changes of parameters, it can be concluded that the increase in residential and agricultural lands and reduction in rangelands and forests cause the water quality of Shavoor River in the study period.