نقد و بررسي دانشنامۀ علائي نشر مولي

Analyze and criticize Danishnama-yi ‘Ala’i؛ Mola Publication

دانشنامه­ ي علايي تصنيف ابن­ سينا به زبان فارسي، نشر مولي به سال1394 ، مشتمل بر ديباچه ­اي به قلم منوچهر صدوقي سها و چهار بخش؛ منطق ، علم زيرين (طبيعيات)، موسيقي و علم برين (الهيات) است. اين نشر فاقد بخش­ هاي هندسه، هيآت و ارثما طيقي است . ترتيب بخش­ هاي اين اثر (نشر مولي) بر خلاف ترتيب مورد نظر ابن­ سيناست. زيرا سليقه­ ي خاص ابن­ سينا در دانشنامه ­ي علايي اين است كه علم برين پيش از علم زيرين و بخش ­هاي رياضي قرار بگيرد، اما در اين اثر (نشر مولي) اين ويژگي از دانشنامه گرفته شده و علم زيرين بعد از منطق و قبل از موسيقي و علم برين قرار گرفته است. پاورقي­ هاي دكتر محمد معين در بخش علم برين ــ كه از چاپ انجمن آثار ملي، تهران،1331 گرفته شده است ــ داراي ارجاع­ هايي است كه متاسفانه در اين اثر (نشر مولي) شماره­ي صفحات اين ارجاع ­ها بر خلاف چاپ انجمن آثار ملي، نادرست و اشتباه ­اند. مقاله حاضر درصدد است به نقد و بررسي نقاط ضعف و امتيازات اين اثر ­بپردازد.

Danishnama-yi ‘Ala’i (The Book of Knowledge for ‘Ala’ al-Dawla) in Persian, Mola publication in 1394, consists of a preface written by Manouchehr Sadoughi Saha, besides four parts; logic, Elme Zirin (Tabiiyyat), Music, and Elme Barin (Theology). This publication does not include any sections of geometry, charts, and arithmetic. The arrangement of the sections of this work (Mola publication) is in contrast to the intended order of the Ibn Sina. Because the special taste of Ibn Sina in the Alaii encyclopedia is that Elme Zirin is to be placed before the Elme Barin and mathematical sections; while, in this work (Mola publication) this feature is taken from the encyclopedia and the Elme Barin follows logic and is posed before music and Elme Zirin. Footnotes of Dr. Mohammad Moein in the science section of the book_retrieved from the book published by Anjoman Asar-e Meli, Tehran, 1331_ontain references that unfortunately in Mola publication are citedfalsely and incorrectly, in contrast to the publication of Anjoman Asar-e Meli. The present study seeks to analyze and criticize the weaknesses and strength of this manuscript.