پديد آورندگان :
حسان، رضا پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران (ايرانداك)، تهران، ايران , صديقي، اميرحسين پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران (ايرانداك)، تهران، ايران , شريف زاده، رحمان پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات ايران (ايرانداك)، تهران، ايران
كليدواژه :
قانون , پردازش قواعد , تحليل نهادي , ابزار گرامر نهادي , فناوري اطلاعات
چكيده فارسي :
قانون مجموعه‌اي از گزاره‌هاي نهادي است كه كنش‌هايي را براي كنشگران ملزم، منع، يا مجاز مي‌كند. شناخت اين گزاره‌هاي نهاديِ زبان-محور به فهم بهتر فرايندها و طراحي خط‌مشي‌‌هايي كاراتر كمك مي‌كند. با اين حال، پيچيدگي‌هاي زباني موجود در متن اين گزاره‌ها پردازش آن‌ها را با چالش‌هايي مواجه ساخته است. براي غلبه بر اين مشكلات در اين مقاله روشي نظام‌مند مبتني بر ابزار گرامر نهادي براي پردازش قوانين در زبان فارسي ارائه مي‌شود. ابزار گرامر نهادي در تحليل گزاره‌ها از يك ساختار عمومي نحوي شامل پنج مؤلفه «ويژگي»، «تكليف»، «هدف»، «شرايط»، و «وگرنه» بهره مي‌گيرد. از اين ميان، مهم‌ترين مؤلفه كه بايد با توجه به ويژگي‌هاي زبان فارسي به‌عنوان زبان زمينه‌اي در اين پژوهش بيشتر مد نظر قرار گيرد، مؤلفه تكليف است. در اين راستا با بررسي پيشينه و مطالعه قوانين موجود، مصاديق بيان تكليف در زبان فارسي در قالب افعال وجهي، جمله‌هاي اسنادي، و جمله‌هاي خبري شناسايي و بر حسب نوع تكليف دسته‌بندي مي‌شوند. سپس، مؤلفه‌هاي موقعيت كنش و روابط آن‌ها با يكديگر به‌صورت نظام‌مند مشخص مي‌گردد. در نهايت، روش نظام‌مند پيشنهادي براي تحليل قانون پيشگيري و مقابله با تقلب در تهيه آثار علمي به‌كار بسته مي‌شود.
چكيده لاتين :
Law is a set of institutional statements that oblige, prohibit, or
authorize actions for actors in different situations. Understanding these
language-based institutional statements will help to better understand
processes and design more efficient policies. However, the linguistic
complexities contained in the text of these propositions have made it
difficult to process them. In order to overcome these problems, this paper
presents a systematic way of processing rules in Persian language based
on institutional grammar tool. Institutional grammar tool uses a general
syntactic structure, including the five components: “attributes”, “deontic”,
“aim”, “conditions”, and “or else”. “Attribute” is any kind of value that
separates the actors subject to the institutional statement from other actors.
“Deontic” expresses possible (permitted), must (obligatory), and must not
(forbidden) meanings. “Aim” describes the action and consequence that
the deontic component is concerned with. “Conditions” refer to variables
that specify the time and place that an action is permitted, obligatory, or
forbidden. “Or else” relates to the consequence of non-compliance. The
most important component that should be considered more due to the
characteristics of Persian language as the contextual language of this
research is the “Deontic” component. In this regard, by examining the literature and studying the existing laws, the examples of expressing the deontic component
in Persian language in the form of modal verbs, linking sentences and declarative sentences
are identified and classified according to the different types of deontic. Finally, the proposed
systematic method is used for analysing the law on preventing and combating fraud in carrying
out scientific works. The results of this analysis indicate some shortcomings in this law. For
example, some of the main actors who can contribute to the process of preventing fraud in
scientific works have been neglected. The “or else” component has not been explicitly stated
in many statements which may decrease the effectiveness of these statements as they may
be treated as a norm, which are not obligatory, instead of rules. The results of this analysis led
to a better understanding of the law and the identification of its shortcomings, which could be
used for further corrections.
