پديد آورندگان :
رحمتي كرهرودي، سارا دانشگاه شهيد بهشتي - گروه علوم تربيتي، تهران، ايران , شمس، غلامرضا دانشگاه شهيد بهشتي - گروه علوم تربيتي، تهران، ايران , شامي زنجاني، مهدي دانشگاه تهران - گروه مديريت فناوري اطلاعات، تهران، ايران , ابوالقاسمي، محمود دانشگاه شهيد بهشتي - گروه علوم تربيتي، تهران، ايران
كليدواژه :
رهبر ديجيتال , نقش رهبر ديجيتال , فرا تحليل كيفي , مفهوم سازي
چكيده فارسي :
يكي از عوامل مهم موفقيت در سفر به‌سوي ديجيتالي شدن، پرورش و توسعه نسل جديدي از رهبراني است كه «رهبر ديجيتال» ناميده مي شوند. با توجه به اهميت موضوع در عصر حاضر، محققان از جنبه هاي متعددي به اين نقش، به‌عنوان يكي از ضرورتهاي تعيين‌كننده موفقيت سازمانهاي عصر ديجيتال پرداخته اند. اما سؤال اساسي اين است كه وضعيت پژوهشهاي حوزه «نقش رهبر ديجيتال» از حيث ساختاري و محتوايي چگونه بوده است؟ اين موضوع از آنجايي اهميت مي يابد كه تاكنون در پژوهشهاي مرتبط، ارائه تصويري سيستماتيك از مجموعه مطالعات انجام گرفته در اين حوزه، كمتر مورد توجه محققين قرار گرفته است. بر همين اساس، در اين پژوهش و در پاسخ به اين سؤال قصد بر اين است كه تصويري روشن و جامع از سيماي پژوهشهاي بين المللي در زمينه مفهوم سازي نقش رهبران ديجيتال ارائه شود. بهمنظور نيل به اين هدف، از فراتحليل كيفي استفاده شد و 46 مطالعه علمي كه هركدام به‌نوعي به بررسي و واكاوي جنبه‌هاي مختلف اين نقش پرداخته اند، بر اساس اصول راهنماي (Fink (2019) وOkoli & Schabram (2010 انتخاب، ارزيابي و بررسي شدند. درنهايت، بهمنظور ارزيابي نتايج تحليل ساختاري و محتوايي، از روش بازبيني به وسيله همكاران پژوهشي استفاده شد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه پژوهشهاي انجام شده هم از حيث ساختاري و هم از حيث محتوايي داراي ويژگي‌هاي برجسته‌اي بودند كه بايد مد نظر قرار داد. در اين راستا، در بررسي ساختاري مطالعات، روند اوجگيري پژوهشها در زمينه رهبري ديجيتال، روش گردآوري دادهها در آنها، وضعيت توزيع آثار در صنعت و نيز نحوه مشاركت محققان ارزيابي شد. در بررسي محتوايي مطالعات نيز بر اساس روش تحليل مضمون، پنج زمينه تحقيقاتي اصلي شامل «پيشرانهاي تعريف نقش، اهداف نقش، وظايف، ساختار ايفاي نقش و شايستگي هاي ايفاي نقش» شناسايي و درنهايت شبكه مضامين در ارتباط با مفاهيم و موضوعات در حوزه نقش رهبر ديجيتال ترسيم شد. در تحليل محتوايي، نتايج اين پژوهش نشان داد طي سالهاي اخير تعداد مطالعات افزايش يافته و همچنين، تمركز تحقيقاتي در ابعاد متعددي گسترش يافته است؛ به طوريكه در سال 2019 همه پنج زمينه اين نقش در مطالعات متعدد مورد توجه قرار گرفته است. به‌طوركلي، يافته هاي حاصل از مقاله حاضر، مبنايي براي درك زواياي مختلف پژوهشي در حوزه تحقيقات رهبري ديجيتال ايجاد نموده و با لحاظ نمودن ابعاد مورد توجه در اين حوزه، چارچوبي براي طراحي و توسعه تحقيقات در اين زمينه فراهم مي‌نمايد.
چكيده لاتين :
One of the key success factors in the journey to digitalization
is to cultivate and develop a new generation of leaders called “digital
leaders”. Given the importance of this issue in the present era,
researchers have addressed this role in many aspects as one of the
essential factors determining the success of organizations in the digital
age. However, the fundamental issue is what is the status of studies
on digital leader’s role in terms of both structural and contextual
perspectives? This is important because, to date, relevant researches
have focused less on providing a complete picture of researches in this
area. Accordingly, in response to this challenge, this research intends to
provide a comprehensive view of the international conducted studies in
the field of digital leader’s role. In order to achieve this, the qualitative
meta-analysis was used to examine and analyze 46 studies in the field
which each of them had a different perspective and methodology. For
that purpose, we follow a structured and iterative process built on Okoli
& Schabram’s guidelines and Fink’s approach to search, identify and
analyze the relevant literature. Finally, in order to evaluate the results
of structural and contextual analysis, the peer debriefing strategy
were used. The results showed that all conducted researches have predominant features both structurally and contextually. In this regard, in the structural
perspective, “time distribution of studies, the method of data collection, the industry distribution
of studies and the type of researcher participation” were evaluated. In the contextual
perspective, based on the thematic synthesis, five main research themes including “drivers
of role definition, goals and objectives, functions, role structure and role competencies” in the
field of digital leader’s role were identified and finally, thematic network of the concepts and
issues related to each area were drawn up. From the contextual point of view, results of this
study showed that over recent years the number and quality of articles have increased, as well
as the research focus has expanded to various dimensions, so that in 2019, all five areas of
this role have been addressed in numerous studies. Overall, the findings of this article provide
a basis for understanding the different research aspects in the field of digital leader’s role. It
also provides a framework to design and develop researches in the field of digital leader’s role.
