علل عمده گرايش به پلوراليسم ديني در غرب و پاره‌اي از نقدهاي وارد بر آن

نظر به تعدّد و تنوّع اديان در روزگار ما و ادعايي كه هر يك از آنها مبني بر حقّانيت و نجات دارند، رويكردهاي مختلفي خصوصاً در عصر حاضر نسبت به چنين ادعاهايي مطرح شده است كه عمدتاً بستر آن در غرب فراهم گرديده است. الهيات مسيحي كه بيش از هر دين ديگري خود را در مواجهه با پيروان اديان و نحله هاي مختلف فكري ديده و از طرفي بر حقّانيت و نجات تأكيد دارد، اكنون با اين مسئله جدّي روبه‎روست كه مدّعيان اديان ديگر نيز همين ادعا را داشته و بنابراين يا بايد در مقابل حريفان جدّي خود بايستد و يا كثرت آنها را به رسميت بشناسد و به گونه اي به پلوراليسم ديني تن دردهد. آنچه در غرب اتّفاق افتاده است، صورت اخير مسئله است كه با تلاش هاي متكلّم معاصر مسيحي، جناب «جان هيك» بيشتر پيوند خورده است. در بينش جان هيك كثرت اديان به رسميت شناخته شده و او سهمي براي حقّانيت و نجات آنها قايل شده است. عللي همچون توسعه ارتباطات، معاشرت با پيروان اديان گوناگون، افول معنويت و در مواردي وجود آموزه‏هايي عقل‎گريز در ذات پارادوكسيكال دين مسيحي، انحصارطلبي و علل ديگر از عوامل عمده گرايش به پلوراليسم ديني و سبب تقويت بنيان هاي اين نوع نگرش گرديده است. نويسندگان اين مقاله با عنايت به اهميت موضوع در صدد استقراي آن علل بوده و حتّي الامكان با بررسي پاره‏اي از نقدهاي وارد بر آنها در پي آن‏اند چشم اندازي از علت عدم اقبال متكلمان مسلمان را به اين نوع انديشه ترسيم نمايند.