عنوان مقاله :
مدل‌سازي سيستم منابع آب تالاب هورالعظيم/هورالهويزه با رويكرد پويايي سيستم
عنوان به زبان ديگر :
Modeling of the Water Resources System of Hoor-Al-Azim/Hawizeh Wetland Using System Dynamics Approach
پديد آورندگان :
دولت آبادي، نرگس خاتون دانشگاه تهران پرديس ابوريحان , بني حبيب، محمدابراهيم دانشگاه تهران پرديس ابوريحان - گروه مهندسي آبياري و زهكشي , روزبهاني، عباس دانشگاه تهران پرديس ابوريحان - گروه مهندسي آبياري و زهكشي
كليدواژه :
سيستم پويا , مدل‌سازي سيستم منابع آب مشترك , تالاب هورالعظيم / هورالهويزه
چكيده فارسي :
در دهه‌هاي اخير، سطح آب تالاب هورالعظيم/هورالهويزه (در مرز ايران و عراق) به عنوان يكي از منابع آب مشترك، به شدت كاهش يافته است. در حوضه‌هاي مشترك، در نظر گرفتن تعاملات بين سيستم‌هاي منابع آب در كشورهاي حوضه آبريز، با استفاده از رويكرد سيستم پويا امكان‌پذير است. مدل ارائه شده، تعاملات بين سيستم‌هاي منابع آب ايران، عراق و تركيه را بدون در نظر گرفتن سيستم‌هاي اجتماعي- اقتصادي اين كشورها، در حوضه مشترك تالاب هورالعظيم/هورالهويزه براي دوره 2016- 2004 شبيهسازي نموده است كه مي‌تواند براي تحليل سناريوهاي مختلف در حوضه استفاده شود. به علاوه، اين مطالعه سيستمي پويا را براي چندين تصميم‌گير با منافع مختلف، براساس يكپارچگي حوضه، توسعه داده است. صحت‌سنجي اين مدل نشان داد مدل توسعه يافته، به منظور بازسازي رفتار پارامترهاي مختلف درون سيستم، به خوبي واسنجي شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه آب ورودي دجله به عراق از تركيه، در دوره شبيهسازي، كاهش قابل ملاحظه‌اي داشته است. متعاقبا، ورودي به تالاب هورالعظيم/هورالهويزه، به طور متوسط در اين بازه زماني، 61 درصد كم‌تر از ظرفيت اين تالاب بوده است. همچنين نتايج مدل براي دو سناريوي تكميل پروژه GAP و كاهش 10 درصدي سطح زير كشت، در هر سه كشور، نشان مي‌دهد كه آب ورودي به تالاب به ترتيب 400 ميليون مترمكعب كاهش و 1900 ميليون مترمكعب نسبت به 2020 افزايش مي‌يابد. بطور كلي، از مدل ارائه شده مي‌توان به عنوان ابزار پشتيباني براي ارزيابي تصميم‌هاي سياست‌گذاران در منطقه استفاده نمود. در نتيجه، براي بهبود شرايط زيست‌محيطي، گزينه‌هاي مديريتي بايد با توجه به يكپارچگي حوضه‌هاي مشترك تعريف شوند.
چكيده لاتين :
In recent decades, water level of the Hoor-Al-Azim/Hawizeh
wetland (located on border of Iran-Iraq) as Shared resources
has reduced sharply. In shared watersheds, interactions
between riparian countries of a water resource system can be
considered by a system dynamic model. The proposed model
simulated the interactions among water resource systems of
Iran, Iraq and Turkey without interactions of Socio-economic
subsystem over the period of 2004–2016, which can be used to
analyze various scenarios in the shared basin of Hoor-Al-
Azim/Hawizeh. In addition, this study has developed a system
dynamics model for several decision makers with different
interests, based on integrated watershed. The model was
validated for extreme conditions and the results showed wellcalibration
of the developed model to reconstruct the behavior
of different parameters within the system. The results also
showed that Tigris inflow to Iraq from Turkey has been
decreased significantly during the simulation period.
Subsequently, the inflow to the Hoor-Al-Azim/ Hawizeh
wetland during the simulation period had been 61% less than
the environmental flow averagely. Moreover, the model results
for two scenarios of GAP project completion and 10%
reduction in cultivated area of the three countries showed that
wetland inflow decreases to 400 MCM and increases to 1900
MCM, respectively. In general, the proposed model can be
used as support tool to evaluate decisions of policy-makers in
the region. Thereupon, results of model for different scenarios
indicate that improvement of environmental conditions would
be approached by management alternatives based on
integration of basin.
عنوان نشريه :
تحقيقات منابع آب ايران
