ماموريت هيدروليكي و ارتباط آن با توسعه منابع آب ايران

Hydraulic Mission and its Relation to Iran’s Water Resources Development

بيش از نيم قرن است كه توسعه منابع آب با هدف دستيابي به رفاه اجتماعي در ايران دنبال مي‌شود. سدها و شبكه‌هاي آبياري و زهكشي پايين دست اين سازه‌ها مهم‌ترين نمادهاي اين تفكر و رويكرد به توسعه بوده و هستند. سياست توسعه‌اي ماموريت هيدروليكي، رويكردي به توسعه است كه ايجاد زيرساخت‌هاي هيدروليكي توسط دولت‌ها را پيشنهاد مي‌كند. اين سياست توسعه‌ منابع آب برخاسته از ايده هر قطره آب كه از خشكي‌ها به دريا سرازير مي‌شود، هدر‌رفت آب است در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي مصادف با نيمه دوم قرن سيزدهم شمسي متولد شد. در ايران، توسعه سازه‌هاي هيدروليكي از طريق قوانين و برنامه‌هاي پنج ساله توسعه، ديكته و توسط دولت انجام مي‌شود. در اين پژوهش با انجام يك مطالعه تطبيقي، روند تاريخي توسعه منابع آب و رويكرد به توسعه منابع آب در ايران با ماموريت هيدروليكي مقايسه و نتيجه گرفته شد كه توسعه منابع آب ايران بر مبناي ماموريت هيدروليكي پايه‌گذاري شده است. در اين پژوهش، شبكه‌هاي آبياري به عنوان يكي از نمادهاي توسعه منابع آب مورد توجه قرار گرفته شده است.

For over half a century, Iran’s modes of development has been based on several five-year Development Plans. The water resources development plans have been the center or one of the main drivers of the development plans aiming to achieve the Iranian society at a higher level of welfare. Dams and irrigation and drainage networks are the legendary elements of the development plans, which are based on a way of thinking and approach to development that is being inspired by the idea of Hydraulic Mission. An ethos that believes every single drop of water flows to the sea is wasted. This paper elaborates on a comparative study of the historical trends of the water resources development. By using the comparative study, it is concluded that Iran's water resources development mode is unique, and basically is based on the Hydraulic Mission. Irrigation networks are considered as the case study of the water resources development mode.