مقايسة پراسنجه هاي جمعيت نگاري و پيش بيني رشد جمعيت پروانة‌ مديترانه‌اي آرد Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae) و سوسك چهارنقطه اي حبوبات Callosobruchus maculatus (Coleoptera: Bruchidae)

Comparative demography and population projection of Ephestia kuehniella (Lepidoptera: Pyralidae) and Callosobruchus maculatus (Coleoptera: Bruchidae)

پروانه مديترانه اي آرد Ephestia kuehniella (Zeller) و سوسك چهارنقطه اي حبوبات Callosobruchus maculatus (Fabricius) از مخرب ترين آفات در فرآيند توليد غذا در جهان مي باشند. پروانه مديترانه اي آرد و سوسك چهارنقطه اي حبوبات، ممكن است همز مان در يك انبار وجود داشته باشند. به منظور تهيه يك برنامه كنترلي جامع بوم شناختي و كم هزينه، پراسنجه هاي جمعيت نگاري و جدول زندگي اين دو آفت انباري در شرايط دماي 1±25 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±60 درصد و دوره نوري 16 ساعت روشنايي: 8 ساعت تاريكي مطالعه شد. همچنين توان رشد جمعيت اين دو گونه با استفاده از تيوري تغييرات جمعيت مقايسه شد. پراسنجه هاي جمعيت نگاري و جدول زندگي اين دو آفت براساس تيوري جدول زندگي سن-مرحله دو جنسي تجزيه شد. نتايج نشان دادند كه پروانه مديترانه اي آرد داراي طول دوره نابالغ طولاني تر، طول دوره بالغ كوتاه تر، دوره زادآوري كوتاه تر، باروري بيشتر، نرخ خالص زادآوري بيشتر و نرخ ذاتي افزايش جمعيت كمتر نسبت به سوسك چهارنقطه اي حبوبات است. نتايج به دست آمده، از نظر توسعه راهبردهاي مناسب مديريتي در برابر هر دو آفت در انبار مورد بحث قرار گرفته است.

The Mediterranean flour moth, Ephestia kuehniella (Zeller) and the cowpea weevil, Callosobruchus maculatus (Fabricius) rank among the most destructive pests in food processing facilities worldwide. Ephestia kuehniella and C. maculatus may live in the same store simultaneously. To provide a comprehensive ecological based and cost effective control program, the life history and demographic parameters of the both stored product pests were studied at 25 ± 1°C, 60 ± 5% RH, and 16L:8D hours photoperiod. Moreover, population growth potential of the pests compared based on population projection. Life history and demographic parameters of both pests were analyzed using the age-stage, two-sex life table theory. The results revealed that E. kuehniella had longer immature developmental time, shorter adult longevity, shorter reproduction period, higher fecundity, higher net reproduction rate, and lower intrinsic rate of increase in comparison with the cowpea weevil. The obtained results have been discussed in terms of developing appropriate management strategies against both pests in the storage.