آشكارسازي و واكاوي گرد و غبار در استان هرمزگان

Dust Storm Analysis and Detection in Hormozgan Province

قرارگيري استان هرمزگان در كمربند خشك و نيمه خشك جهان و نزديكي با كشورهايي چون عربستان، پاكستان و افغانستان و همچنين شرايط بياباني، فقر پوشش گياهي، ناپايداري هوا و جريان بادهاي شديد در اين منطقه باعث وقوع طوفان هاي گرد و غبار در مناطق مختلف اين استان شده است كه امروزه به عنوان يكي از چالش هاي زيست محيطي در جنوب كشور شناخته مي شود. به منظور بررسي پديده گرد و غبار در استان هرمزگان ابتدا كليه داده هاي هواشناسي 12 ايستگاه سينوپتيك منطقه بين سال هاي 2000 تا 2018 ميلادي موردبررسي قرار گرفتند و پس از مشخص شدن تاريخ وقوع طوفان هاي گرد و غباري، تصاوير ماهواره اي موردنياز براي رخداد هاي فوق تهيه شد. بر اساس نتايج مشخص شد كه ايستگاه قشم با 2762 روز بيشترين و ايستگاه ميناب با 356 روز كمترين فراواني وقوع گرد و غباري در استان را ثبت نموده اند. همچنين سال هاي 2007، 2008 و 2003 بيشترين رخداد اين پديده را در بين سال هاي موردمطالعه دارا مي باشند. بر اساس داده هاي بررسي شده از مجموع 35716 روز همراه با پديده گرد و غبار، 84 درصد رخدادهاي گرد و غبار در ايستگاه هاي موردمطالعه داراي منشا محلي (كد 07) و 16 درصد داراي منشا فرامحلي (06) مي باشد. همچنين بر اساس نتايج حاصل از پردازش داده هاي فوق، بيشترين فراواني وقوع گرد و غبار مربوط به سه ماه مي، آوريل و ژوييه مي باشد و ماه هاي نوامبر، دسامبر و اكتبر داراي كمترين وقوع پديده گرد و غبار در استان بوده است. براي بارزسازي و پايش توده هاي گرد و غبار تعداد 48 تصوير سنجنده موديس كه در آن ديد افقي كمتر از 1000 متر بوده و كمينه چهار ايستگاه هواشناسي استان وقوع طوفان گرد و غبار را در آن ثبت نموده اند، با استفاده از چهار الگوريتم Ackerman, TDI, TIIDI, NDDI مورد پردازش و تحليل قرار گرفتند. نتايج بيانگر كارايي بهتر الگوريتم TDI براي بارزسازي توده هاي گرد و غبار در منطقه مي باشد، ضمن اينكه مناطق شرقي استان هرمزگان، تالاب جازموريان، شرق سيستان و بلوچستان، مناطق غربي افغانستان و پاكستان و نيز مناطق مركزي و جنوبي عربستان از مهم ترين كانو ن هاي توليد گرد و غبار در منطقه شناخته شدند.

Geographical location and proximity to countries such as Saudi Arabia, Pakistan and Afghanistan as well as desert conditions and poor vegetation cover, weather instability and high winds have caused dust storms in different parts of Hormozgan province. This phenomenon is nowadays recognized as one of the environmental challenges in southern Iran. In order to study the dust phenomena in Hormozgan province, were first analyzed the dust data of twelve synoptic stations in the region between 2000 and 2018 Ackerman’s model, Normalized Difference Dust Index (NDDI), Thermal-infrared Dust Index (TDI) and Thermal Infrared Integrated Dust Index (TIIDI) were four Algorithm methods for dust source and plume identification using MODIS data MODIS Level 1B and MODIS Level 2 aerosol data to delineate and compares. Results showed that Qeshm station with 2762 days had the most and Minab station with 356 days had the least frequency of dust occurrence in the province. Also, 2007, 2008 and 2003 have the highest occurrence among the studied years. According to the survey data from 35716 days associated with dust phenomenon, 84% of dust events in the stations were locally originated (code 07) and 16% were of external source (06). The results also showed that the most occurrence of dust occurred in May, April and July, and the least occurrence of dust occurred in November, December and October. The results are shows all of the techniques except NDDI were successful in detecting dust plumes, but the most effective algorithm for plumes identification varied from event to event. In addition, TDI is the best algorithm comparing 3 evidence and eastern regions of Hormozgan, Jazmoorian area, Sistan and Baluchestan, and the western part of Afghanistan and Pakistan and south of Saudi Arabia are most important for dust source in Hormozgan Province.