عوامل موثر بر رشد بخش كشاورزي ايران: كاربرد رهيافت ميانگين‌گيري مدل بيزين

طيف وسيع عوامل موثر بر رشد در مباني نظري و مطالعات تجربي و ضعف روش هاي متعارف موجب شده است كه مطالعات تنها بر يك جنبه از الگوهاي رشد نظري و تجربي تمركز كنند. اين مساله، نااطميناني در خصوص تصريح يا تركيب متغيرها در الگو و ضرايب برآورد شده را به همراه دارد. اين نااطميناني مي تواند منجر به تورش و عدم كارايي در برآورد ضرايب شود كه نتيجه آن، پيش بيني هاي نامناسب و استنتاج آماري اشتباه است. از اين رو، در مطالعه حاضر با استفاده از روش ميانگين گيري بيزين، تأثير مهم‌ترين عوامل موثر بر رشد بخش كشاورزي ايران در دوره زماني 96-1357 بررسي شده است. با استفاده از اين رهيافت، تمام زيرالگوهاي ممكن با استفاده از متغيرهاي مطالعه برآورد مي شود و سپس، ضريب هر متغير در تمامي الگوها ميانگين گيري مي شود. وزن ها در اين ميانگين گيري، بر اساس قاعده بيز يا احتمال پسين هر الگو تعيين مي شود. بدين منظور، در اين مطالعه 2048 الگوي متفاوت برآورد شد. نتايج مطالعه نشان داد كه سرمايه گذاري، توسعه مالي و درآمدهاي نفتي به ترتيب با احتمال تاثير 0.81، 0.67 و 0.42، مهم ترين متغيرهاي موثر بر رشد بخش كشاورزي هستند و همچنين، نرخ رشد واردات محصولات كشاورزي با احتمال تاثير 0.90 بيشترين تاثير منفي را بر رشد ارزش افزوده اين بخش دارد. از اين رو، سرمايه گذاري و تامين بودجه توليدكنندگان، توجه به توليدات داخلي و تنظيم سياست هاي تجاري در زمينه واردات بايد در اولويت سياست گزاري و برنامه ريزي اين بخش قرار بگيرد.