مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﭘﻬﻠﻮاﻧﺎن درﺣﮑﻮﻣﺖ آلﻣﻈﻔ

چكيده فارسي :

در اوضاع آﺷﻔﺘﮥ سياسي‌اجتماعي پس از ﺣﻤﻠﮥ مغول و به‌ويژه پس از زوال ايلخانان (651تا736ق/ 1256تا1335م)، فضا براي ايفاي نقش و كنشگري پهلوانان در عرصه‌هاي مختلف، در برخي مناطق ايران و قلمرو حكومت‌هاي محلي فراهم شد. در دورﮤ آل‌مظفر، همچون دوران ايلخانان مغول، پهلوانان نقش‌هاي گوناگوني ايفا كردند. پژوهش حاضر نقش سياسي و نظامي پهلوانان را در حكومت آل‌مظفر (713تا795ق/1314تا1393م) واكاوي مي‌كند. حكومتي كه با سنت‌هاي پهلواني پيوند نزديك و نگاه مهربانانه داشتند. اين پژوهش با روش توصيفي‌تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي، درصدد بررسي چگونگي ايفاي نقش پهلوانان در زمينه‌هاي سياسي و نظامي حكومت آل‌مظفر است. برخي از پهلوانان، فرماندهان نظامي قدرتمندي بودند كه در رويدادهاي داخلي و خارجي حكومت آل‌مظفر ايفاي نقش مي‌كردند. بعضي از اين پهلوانان كه مدتي در جايگاه فرمانده نظامي بودند، به حكومت شهرها رسيدند و گاه به چنان اقتداري دست يافتند كه مدعي حكومت شدند و روياروي آل‌مظفر قرار گرفتند. اين قبيل نافرماني‌ها از يك سو ضعف تشكيلاتي مظفريان را نمايان مي‌كند و از سوي ديگر، نشان مي‌دهد اين پهلوانان با تأثيرگرفتن از فضاي حاكم بر جامعه در قرن هشتم قمري/چهاردهم ميلادي به رفتارهايي همچون تمرد عليه حاكمان، رياكاري، خيانت و فريب‌كاري روي آوردند. عده‌اي از پهلوانان نيز، در كنار ديگر گروه‌هاي مهم اجتماعي، براي تأمين امنيت سياسي و اقتصادي حكومت آل‌مظفر تلاش كردند