شعر به مثابة تاريخ واقعي ايران باستان: هخامنشيان و اشكانيان در آيينة چامه‌هاي هوراس

Poetry as the History of Ancient Iran: Achaemenians and Parthians in the Odes of Horace

چامه­ها، مجموعه­اي از سروده­هاي پراكندۀ كوينتوس هوراتيوس فلاكيوس، نويسنده و شاعر رومي سدۀ نخست پيش از ميلاد است كه در چهار دفتر منتشر شده و مضامين گسترده­اي از روابط انساني و موضوعات روزمرۀ زندگاني نويسنده تا وقايع تاريخي و مسائل روز آن روزگار را در بر مي­گيرد. در اين ميان اشكانيان به عنوان يكي از مهم­ترين همسايگان و رقباي امپراتوري روم و نيز هخامنشيان در جايگاه پيشينيان و اخلاف آنان در قطعـات مختلف اين مجموعه مورد اشـاره قرار گرفته­اند. با توجه به كمبـود منابـع مكتوب در بخش­هايي از تاريخ ايران باستان به ويژه در عصر اشكانيان كه گاه­گه محققان اين حوزه را با مشكلات متعددي مواجه ساخته است، اين اثر ادبي مي­تواند به عنوان منبعي براي استخراج اطلاعاتي در بابِ روابط خارجي شاهنشاهي اشكاني با امپراتوري روم و نيز شناختي عميق­تر از ديدگاه­ها و عقايد قشر فرهنگي جامعۀ رومي نسبت به ايرانيان باستان در دوران هخامنشيان مورد بهره­برداري و پژوهش مورخان معاصر قرار گيرد. پژوهش حاضر بر آن است با بهره­گيري از شواهد مكتوب متون كهن بنيادين و به شيوۀ توصيفي تحليلي، به بازخواني چگونگي حضور ايرانيان باستان در چامه­هاي هوراس و نيز سنجش و مقايسۀ انتقادي مطالب تاريخي مندرج در اين اثر با ساير متون كهن تاريخي بنيادين دنياي باستان بپردازد.

Odes is a collection in four books of poems by Quintus Horatius Flaccus, the Roman writer and poet of the first century BC. The poems cover a wide range of topics about human relationships, everyday issues, and historical events. Parthians as one of the most important neighbors and rivals of the Roman Empire, and Achaemenids as Parthians’ descendants have been mentioned in different parts of this collection. Considering the shortage of sources on some parts of the history of Ancient Iran, especially the Parthian period, that has made the researchers encounter problems, this literary work would be a good source for contemporary historians who intend to study the foreign relations of Parthians with the Roman Empire, and the viewpoints of Romans on Iranians in the Achaemenid period. This research adopts an analytical-descriptive method to study how the Ancient Iranians are depicted in Odes of Horace and to compare critically the historical materials contained therein with other historical texts of the ancient world.