بررسي نقش تربيتي نشاط معنوي با توجه به گزاره‌هاي قرآني و روايي

نشاط معنوي مقوله‌اي است كه عليرغم اهميت فراوان آن، كمتر به آن به عنوان موضوعي مجزا توجه شده است. نشاط معنوي در ابعاد فردي و اجتماعي آن، تعادل را به همراه خواهد داشت. با از دست رفتن تعادل رواني، شاهد انواع اختلالات رواني فردي و از هم گسيختگي نظام اجتماعي خواهيم بود. نشاط معنوي كه تجميعي از ويژگي‌هاي نشاط و معنويت است، نقش تربيتي بي‌همتا، مداوم و مؤثري در سلامت روان فرد و اجتماع خواهد گذاشت. اين مقاله با هدف كنكاش در نقش تربيتي نشاط در سايه‌ي گزاره‌هاي ديني به روش توصيفي تحليلي فراهم آمده است، از ميان نقش‌هاي تربيتي متنوع و متفاوت نشاط معنوي، به سه مورد اشاره شده است. اين بررسي با توجه به عنوان اعتباري گزاره‌هاي ديني صورت گرفته كه در تعيين جايگاه موضوع مورد بحث و كالبدشكافي براي دستيابي سريع‌تر و كامل‌تر به هدف موردنظر، روشي نوين و مؤثر مي‌نماياند كه مي‌تواند پژوهش‌گر ديني را در نهادينه كردن و سامان‌بخشي تحقيقاتش ياري نمايد. از تحليل گزاره‌هاي ديني، اين نتايج حاصل شد كه اولا: شادي تعريف شده در گزاره‌هاي ديني متناسب با سبك زندگي اسلامي است. ثانيا: «نشاط معنوي» شادي عقلاني، مطلوب، ممدوح و پايداري است كه لذّتش فوق لذّات حسّي است و لذّت‌جويي صرف را برنمي‌تابد و سبب پويايي، انگيزه‌بخشي، خلاقيّت، سرزندگي، شادابي و همبستگي و كمال انسان مي‌شود. اين نشاط قوّه‌ي مدركه و انديشه‌ي انسان را تحت تأثير قرار مي‌دهد. و او را به فعاليت هاي خداپسندانه و توبه و استغفار، رهنمون مي‌شود. و اين تنها راه رهايي از افسردگي و نگراني است.