(Interstate Rivalries within Regional Organizations Case study: Economic Cooperation Organization (ECO

رقابت بين كشورهاي عضو سازمانهاي منطقه‌اي؛ مطالعه موردي: سازمان همكاري اقتصادي (اكو)

با توجه به تعداد و نقش رو به رشد سازمان‌هاي منطقه‌اي طي دو دهه گذشته به ويژه در مورد صلح، امنيت، توسعه و پيشگيري يا تخفيف منازعات، برخي از قرن 21 به عنوان دوران منطقه‌گرايي در مقابل قرن 19 و 20 كه به ترتيب دوران امپرياليسم و ملي‌گرايي بودند، ياد مي‌كنند. امروزه، همگرايي منطقه‌اي به يكي از اصلي‌ترين نگراني‌هاي دولت‌ها تبديل شده است. اگرچه هدف همه سازمان‌هاي منطقه‌اي تقويت همكاري بين كشورهاي عضو است، اما در بعضي موارد رقابت‌هاي آشكار يا پنهان در سطوح خرد يا كلان وجود دارد كه گاهي منجر به ركود و ناكارآمدي سازمان منطقه‌اي شده و مانع از همكاري مؤثر مي‌شود. سازمان همكاري اقتصادي (اكو) به عنوان يك سازمان منطقه‌اي در جنوب‌غربي آسيا كه در سال 1985 تاسيس شد، از عدم موفقيت در رسيدن به اهداف رنج مي‌برد كه به نظر ميرسد يكي از مهم‌ترين عوامل ناكارآمدي و عدم موفقيت اين سازمان وجود رقابت بين كشورهاي عضو ميباشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصيفي – تحليلي به دنبال شناسايي زمينه‌هاي رقابت بين كشورهاي عضو اين سازمان از ديدگاه جغرافياي سياسي و ژئوپليتيك مي‌باشد. بدين منظور، زمينه‌هاي رقابت به چهار عامل سياسي، اقتصادي، فرهنگي و ژئوپليتيكي كه حاوي هجده متغير فرعي هستند طبقه‌بندي شدند و نتايج حاصله نشان داد كه عوامل ژئوپليتيكي، سياسي، فرهنگي و اقتصادي به ترتيب تأثير مثبت و معناداري بر بروز رقابت در سازمان همكاري‌هاي اقتصادي (اكو) دارند.

Although the goal of all regional organizations is to strengthen cooperation between member states, in some cases there are apparent or hidden rivalries in minor or major levels, which sometimes leads to stagnation and inefficiency of the regional organization and hinders effective cooperation. The need for cooperation in South West Asia to benefit all developing countries in the region became the main driver for the foundation of the Economic Cooperation Organisation (ECO) in 1985. This study aimed to identify the areas of rivalries among the member states of this organization resulting lack of cooperation and success, from a political geography and geopolitics point of view. Contexts of rivalries classified into four political, economic, cultural, and geopolitical factors containing eighteen sub-variables. The results showed geopolitical, political, cultural factors, and economic factors respectively have a positive and significant effect on rivalries in ECO.