نقش قطعيت آگاهانه و ضمني در بستر تصميم‌هاي چند مرحله‌اي

مقدمه: هدف اين پژوهش به دنبال بررسي نقش قطعيت آگاهانه در مقابل قطعيت ضمني در بستر مطالعه چگونگي تنظيم استراتژي تصميم‌هاي چند مرحله‌اي ا‌ست. در اين مطالعه، از تصميم ‌گيري دو مرحله‌اي به عنوان بستري مناسب براي بررسي اين تفاوت استفاده شده است. اين موضوع از آنجا حائز اهميت است كه در مطالعات سال‌هاي اخير در حوزه تصميم‌ گيري، مساله شكل‌گيري قطعيت از جمله سوالات مهم بوده است. اين مطالعه مي‌تواند تصوير كامل‌تري از بازنمايي قطعيت و اثر آن بر مولفه‌هاي تصميم را نشان دهد. روش كار: اين پژوهش از نوع آزمايشي با طرح درون‌آزمودني بود. در اين مطالعه از داده‌هاي آزمايش روانفيزيك نقاط متحرك تصادفي 12 شركت‌كننده كه به روش نمونه ‌گيري در دسترس انتخاب شده بودند، استفاده شد. هر شركت‌كننده در طي 4 بلاك مجموعا 528 آزمايه را كامل كرد. شركت ‌كنندگان بايد دو تصميم ادراكي متوالي را اخذ و همزمان با پاسخ، ميزان قطعيت خود را با ساكاد چشمي اعلام مي‌كردند. يافته ‌ها: نتايج نشان داد كاهش قدرت محرك در تصميم اول به طرز معناداري منجر به افزايش زمان پاسخ تصميم دوم مي‌شود. همچنين گزارش قطعيت بالاتر در تصميم اول به افزايش زمان پاسخ تصميم دوم منتهي مي‌شود. از طرفي نتايج نشان داد قطعيت تصميم اول بر زمان پاسخ تصميم دوم به طرز معناداري اثر بيشتري نسبت به تاثير صحت تصميم اول بر زمان پاسخ تصميم دوم دارد. نتيجه‌ گيري: هنگامي كه قطعيت در مورد هر تصميم به صورت همزمان با پاسخ و آگاهانه گزارش مي‌شود همان اثري را بر تنظيم استراتژي مي‌گذارد كه در عدم گزارش قطعيت ديده مي ‌شد. بر همين اساس مي‌توان عنوان كرد كه در بستر تصميمات چند مرحله‌اي ادراكي، قطعيت آگاهانه و ضمني مشابه با يكديگر عمل مي‌كنند.