ارائه الگوي اسلامي- ايراني دولت‌سازي با تاكيد بر تجربه حكمراني اسلامي

هدف پژوهش حاضر بررسي ديدگاه‌هاي مطرح در حوزه دولت‌سازي اسلامي به روش مفهومي و ارائه الگوي بومي و بهينه بود. در اين راستا و با شيوه توصيفي تحليلي، سير تاريخي و تكاملي دولت اسلامي، الگوي دولت‌سازي ميرزا محمدحسين نائيني، محقق كركي، شهيد صدر، شيخ فضل الله نوري، سيد حسين نصر، بررسي شد. همچنين الگوي دولت‌سازي انقلاب اسلامي در انديشه امام خميني، امام خامنه‌اي و شهيد مطهري نيز مورد تحليل قرار گرفت. نتايج حاكي از آن است كه نرم‌افزار دولت‌سازي را مي‌توان قوانين و مقررات دانست. اين نرم‌افزار در الگوي غير توحيدي دولت‌سازي صرفاً اعتباري است، اما در الگوي توحيدي تركيبي از اعتباريات و اصول فقهي اسلامي و توحيدي مي‌باشد. بر اين اساس، الگوي دولت‌سازي اسلامي بر محور توحيد در مقايسه با الگوي دولت‌سازي غرب در بسياري از مولفه‌ها در مقابل هم تعريف مي‌شوند. دولت‌سازي اسلامي را مي‌توان در دو سطح عالي و عام دسته‌بندي نمود. در سطح عالي دولت اسلامي با محوريت معصوم تشكيل و در ذيل تدبير معصوم تكامل مي‌يابد؛ اما در سطح عام دولت اسلامي با محوريت فقيه عادل و اعلم محقق مي‌شود و ذيل انديشه فقها تكامل مي‌يابد. نقطه اشتراك اين دو سطح دولت‌سازي را مي‌توان در وجود پايه‌ها و بنيادهاي ثابت و مشترك دانست. اين پايه‌ها و بنيادها در واقع عقل توحيدي و اصول فقهي هستند.