تربيت سياسي در انديشه شيعه اثني‌عشري: مباني و اصول حاكم بر آن

هدف پژوهش حاضر تبيين مباني و اصول حاكم بر تربيت سياسي در جهت حفظ و حراست از نظام سياسي و به منظور برقراي و تداوم صلح و امنيت در انديشه شيعه اثني عشري و بررسي انديشه توماس هابز در اين زمينه بود. در اين راستا و با روش توصيفي – تحليلي، مباني شناخت و باور شامل عقل، وحي، تقوا و خويشتن‌داري و ايمان؛ مباني هستي‌شناختي، منبع انسان‌شناختي، اصول تربيت سياسي شامل اصل توحيد محوري، عبوديت و ولايت‌محوري، مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد، در فرايند تربيت سياسي، فرد از منظر ديني مي‌آموزد كه ضمن شناخت محيط پيرامون، آن را بررسي، سپس براساس آموزه‌هاي ديني آن را تجزيه و تحليل و در مرحلة بعد موضع دين‌مدارانه إتخاذ نمايد. معرفت‌شناسي، هستي‌شناسي، انسان‌شناختي، سه مبناي محوري در جريان تربيت سياسي است كه مباحث تئوريك اين فرايند را فراهم كرده و به تبع آن اصل توحيد محوري، عبوديت و ولايت محوري، مسئوليت‌پذيري را تقويت و وظايف و تكاليف شهروندان را در قبال جامعه، مبتني بر دين و دينداري تنظيم مي‎‌كند. در انديشه‌هاي غربي به ويژه در انديشه هابز تربيت سياسي به دنبال حفظ وضع سياسي موجود، اعمال كنترل اجتماعي و سياسي از طريق يادآوري ترس و وحشت در وضع طبيعي بر نسل نو و تلاش در جهت تربيت افرادي مريد، هوادار و وفادار به دولت مطلقه است. در انديشۀ شيعي، تربيت سياسي درپي تحقق اهدافي نظير ‌ترتيب شهروندان مستقل و نقاد، تربيت افرادي تأثيرگذار و مشاركت‌جو در مسائل سياسي و اجتماعي، ايجاد احساس مسئوليت به سرنوشت نظام سياسي حاكم و نيز احساس مسئوليت نسبت به خويش، افراد جامعه و كل بشريت است.