موضوع و محدودۀ «آزادي»: تأملاتي در محتوا ، روش و دلالت‌هاي كتاب نايجل واربرتون

The Concept of Freedom and Its Boundaries: A Critical Look at Content, Methodology, Claims of Nigel Warburton’s Book

نايجل واربرتون در كتاب «آزادي» نكته‌هايي را توجه كرده است كه از حيث ژرف‌بيني، كاربردي‌سازي مفهوم آزادي براي دنيا و انسان‌ امروز و مخصوصاً از لحاظ بررسي مقايسه‌اي، كم ‌نظير است. نوشتار حاضر با اذعان به اهميت فوق‌العاده «آزادي» به سنجش آورده‌ها و دشواره‌هاي كتاب واربرتون پرداخته و در پي پاسخ به اين پرسش است كه مبحث آزادي در جهان امروز، چه نقصان‌ها و ابهام‌هايي داشت كه واربرتون را سوق داده است به سمت تأمل در اعماق و سازوكار آن؟ مگر نه اين است كه صدها سال است در باب موضوع آزادي و حدود و شروط آن بحث مي‌شود؟ مسأله هايي چون آزادي چه كسي ، آزادي در برابر چه نيرويي ، آزادي براي چه ، آزادي در چه حد و حوزه‌اي، شروط آزادي و بالاخره مهمتر از همه: آزادي با چه امكاني و كدامين قسم از آزادي ( آزادي در درون و از بند تعصب و غريزه يا آزادي قانوني در بيرون ) ، پرسش‌هايي جاودانه‌اند كه انديشه بشر انديشه ورز ، از پيش‌ سقراطيان تا امروزيان را به خود مشغول واداشته است. پاسخ موقتي كه بعد از مطالعه كتاب واربرتون به ذهن نگارنده نشسته و اين نوشتار بدان اختصاص يافته ، اين است كه واربرتون، آزادي مطرح در سنت انديشه سياسي غرب از مرحله انتزاعي / تئولوژيك به ساحت پراكسيس كشيده ، نهاد آزادي را تأسيس مي نمايد. به سخن بهتر ، واربرتون آزادي را از حوزه فلسفه سياسي به ميدان علم سياست بر مي كشد و با تأسيس نهاد و نهال آزادي ، سامان زندگي در دنياي مدرن را رقم مي زند. تلقي سياسي/ تأسيسي بدين معناست كه نگاه واربرتون به موضوع آزادي، نگاهي است آسيب‌شناسانه (Pathologic) و كاربستي (Usage). بدين مضمون كه واربرتون قصد آن كرده است كه آزادي انتزاعي و تشريفاتي را زميني ببيند و اين سؤال را بپرسد كه چرا انسان‌هاي امروزين، آزادي را غالباً در معناي غريزي و راحت‌طلبانه آن مي‌فهمند؟ مثلاً آزادي در انتخاب سوژه‌هاي هيجاني را به آزادي از بند غرايز درون و آزادي به معناي تامل و ژرف‌انديشي در يك اثر هنري ترجيح مي‌دهند.

Nigel Warburton has noticed critical points in his work (Freedom: An Introduction with Readings, 2001) which are of paramount importance with regard to a deep visioning and conceptualization of freedom for the world, and today’s mankind. Regarding the significant role of freedom, the present article aims to review Warburton’s book with respect to policy and daily life. The main question of this research is the importance and necessity of debates on freedom, so this article tries to review his findings and critiques in that book. So, the writer of the article asks about new findings of Warburton and other writers whose works have been published in that work. According to this review, liberty (or freedom) is an ancient discussion and discusses issues concerning whose liberty, why liberty, how liberty, and the criteria of liberty in political philosophy. However, this an important achievement that Warburton has succeeded in bringing an abstract problem to politics and policymaking. Moreover, he, such as other analytic political philosophers, explains “liberty” in daily life. He has attached excellent studies written by well-known theoreticians on freedom. All of them have separated negative freedom from positive, and this separation is problematic in our research.