نقدي بر كتاب اخلاق حرفهاي در كتابداري و اطلاع رساني

On “Professional Ethics in Library and Information Science”: A Critical Review

هدف از نگارش اين مقاله، نقد تحليلي كتاب «اخلاق حرفه‌اي در كتابداري و اطلاع‌رساني» تأليف قراملكي، درخشاني و رضائيشريفآبادي (1390) از انتشارات سمت است. تلاش شده تا با نگاهي نظري به كتاب، فراتر از افق آن حركت شود و از نقد مصاديق به نقد مفاهيم گذر گردد. براي رسيدن به هدف از روش تحليل مفهومي استفاده شده است. در ابتدا تلاش شده تا با ارائة يك كتابشناسي تحليلي از آثار حول و حوش اين اثر، جايگاه اين كتاب مشخص شود. سپس نقدي شكلي از مقدماتي‌ترين موارد تا امور انتزاعي‌تر كتاب ارائه شده است. بعد، در پنج محور اصلي به نقد محتوايي كتاب پرداخته شده و در نهايت رهنمودهايي عملي براي تقويت كتاب ارائه گرديده است. محورهاي اصلي نقد شكلي را صفحه‌آرايي، نمايه و طراحي جلد كتاب تشكيل مي‌دهند و محورهاي اصلي نقد محتوايي، شامل تغيير زبان نگارش از زبان نتيجه‌محور به زبان حق‌محور، مفهوم‌پردازي ناهمسنگ، لزوم توجه به حقوق همه صاحبان حق، لزوم توجه به گروه‌هاي خاص، لزوم اتخاذ رويكردي سياستي در ارائة پيشنهادهاي اخلاقي، نياز به تمركز به تنگناهاي اخلاقي، مشكل تغيير رويكرد در تعريف پاية كتابداري و «چيز» مورد بررسي در اين رشته، نياز به مطالعۀ مدل‌هاي اخلاقي بيشتر و تقويت منابع و مستندسازي دقيق‌تر مي‌شود.

This article aims to contribute in a critical review of the textbook “Professional Ethics in Library and Information Science”. This book was authored in 2011 by Gharamaleki, Derakhshani, and Rezaei Sharif-Abadi and published by SAMT (The Organization on Researching and Composing University Text Books in Humanities) publications. Using the conceptual analysis method, I tried to go over from extensions to conceptions and took a theoretical perspective on professional ethics. At first, I offered an analytical bibliography about references close to this work and drew its position among them, and undertook a critique about its form, format, and formal condition. Then, the main parts of the critique include an unclear shift from consequentialism language and term toward right-based term, imbalance conceptualizations, lack of concern to rights of all players of library domain, the need to take more attention toward marginal groups, the need to take policymaking approach about ethical problems, the problem of the chaotic state of the definition of librarianship in some sections, the need to study more ethical models and references.