طراحي زنجيره تأمين حلقه بسته سبز براي توليد محصول زيتون تحت شرايط ريسك

بر اثر عواملي چون مسائل سياسي، تغييرات فناوري و حوادث طبيعي، در كنار گسترش نگراني ‏هاي زيست محيطي و مسئوليت پذيري اجتماعي، مسائل زنجيره تأمين ديگر فقط نگاهي رو به جلو ندارد و حالت معكوس نيز مد نظر قرار گرفته است. از اين‏رو، در مطالعه حاضر، با طراحي و مدل‏سازي زنجيره تأمين حلقه بسته سبز چنددوره اي و چندمحصولي در زمينه توليد زيتون، بهينه سازي سود كل زنجيره و هزينه هاي آلاينده هاي حاصل از فرآيند فرآوري اين محصول با استفاده از الگوريتم ژنتيك براي داده هاي محصول زيتون ايران طي سال هاي 1395 تا 1397 بررسي شد. همچنين، با وارد كردن ريسك به مدل پيشنهادي و در نظرگرفتن تقاضاي تمامي مراكز تحت شرايط ريسك، مدل به واقعيت نزديك‏تر شد. نتايج مطالعه نشان داد كه اين زنجيره با مقدار 55417 ميليارد ريال سودآور است؛ اما با توجه به نسبت هزينه دفع به سود بازيافت پسماندها (431.91)، زنجيره تأمين زيتون و فرآورده هاي آن در زمينه بازيافت پسماند ضعيف عمل مي كند كه با اصلاح زنجيره، اين نسبت 79 درصد كاهش خواهد يافت؛ همچنين، در اين زنجيره، نياز به واردات در شرايط ريسك وجود ندارد و كليه نيازهاي بازار و تقاضاي مراكز صادرات، بدون هيچ‏گونه فروش از دست رفته از طريق زنجيره، تأمين مي‏شود. بنابراين، با كارخانه هاي فرآوري زيتون و احداث كارخانه هاي فرآوري پسماندهاي حاصل از روغن كشي بتوان با بازيابي و يا توليد مواد باارزش از پسماندها، مي‏توان بهره وري صنايع تبديلي زيتون را افزايش داد. از سوي ديگر، با توجه به توان و ظرفيت توليد و فرآوري زيتون، شايسته است به‏ منظور افزايش مصرف روغن زيتون در راستاي ارتقاي سلامت جامعه و ايجاد ارزش افزوده، سياست هايي در سطح كلان اتخاذ شود تا از اين رهگذر، توليد محصول زيتون افزايش يابد.