محاسبه كارآيي و رتبه‌بندي چغندركاران ايران

با توجه به اهميت نقش چغندرقند در توليد شكر داخلي، بررسي كارآيي اين محصول مي تواند نقشي به ‏سزا در راستاي افزايش توليد آن داشته باشد. از اين ‏رو، در تحقيق حاضر، با استفاده از آمار و اطلاعات سيزده استان توليدكننده چغندرقند در سال 1395 و در محيط نرم ‏افزاري GAMS، محاسبه انواع كارآيي شامل كارآيي فني تحت شرايط بازدهي ثابت و متغير نسبت به مقياس، تخصيصي، اقتصادي، مقياس و كارآيي مديريتي انجام شد؛ همچنين، با استفاده از روش ‏هايي بر پايه تحليل پوششي داده ها، واحدهاي توليدكننده چغندرقند (استان ها) رتبه بندي شدند. نتايج تحقيق نشان داد كه توان زيادي براي افزايش كارآيي اقتصادي توليدكنندگان چغندرقند در مناطق مورد مطالعه وجود دارد؛ همچنين، كارآيي فني عامل اساسي تفاوت در كارآيي‏ هاي اقتصادي بوده و كارآيي مقياس توليد چغندرقند نيز عامل پايين بودن كارآيي فني است. بر اساس نتايج محاسبات، به ‏ترتيب، استان هاي آذربايجان غربي، خراسان رضوي، فارس، خراسان جنوبي و خوزستان بالاترين رتبه و استان هاي قزوين، اصفهان و كردستان پايين ‏ترين رتبه را در كارآيي متقاطع داشتند. نتايج رتبه ‏بندي نشان داد كه در بين استان‏ هاي كارآ، استان ‏هايي كه سهم بيشتري از توليد چغندرقند را به خود اختصاص داده‏ اند، از وضعيت كارآيي مطلوب ‏تري برخوردارند؛ افزون بر اين، مدل كارآيي متقاطع واحد مجازي تصميم‏ گيرنده نسبي آنتي ‏ايده ‏آل، در مقايسه با ساير روش ‏هاي رتبه ‏بندي كارآيي، مطلوب ‏ترين نتيجه را براي تمايز كارآيي واحدهاي تصميم ‏گيرنده كارا در اختيار قرار مي‏دهد. در پايان، با توجه به بالا بودن كارآيي توليد چغندرقند در استان خوزستان، توسعه كشت آن در اين استان توصيه مي‏ شود.