تعيين الگوي بهينه كشت محصولات زراعي با تأكيد بر كاهش مصرف كود شيميايي در بخش پاريز شهرستان سيرجان

هدف كلي پژوهش حاضر تدوين الگوي كشت مبتني بر كاهش سطح به‏ كارگيري كود شيميايي در بخش پاريز شهرستان سيرجان واقع در استان كرمان بود. به ‏منظور تبيين اهداف مطالعه، از رهيافت برنامه ريزي چندهدفه استفاده شد. همچنين، با توجه به تفاوت ميان مقياس فعاليت بهره ‏برداران، ابتدا با استفاده از تحليل خوشه اي و بر اساس مقياس فعاليت، بهره‏ برداران به دو گروه (با سطح زير كشت كمتر از سه و بيشتر از سه هكتار) تقسيم شدند. در نهايت، اولويت‏ بندي الگوهاي كشت با استفاده از رهيافت فازي صورت گرفت. نتايج الگوهاي بهينه براي بهره ‏برداران گروه اول نشان داد كه تنها دو محصول گندم و جو در الگوهاي بهينه انتخاب شده و الگوي بهينه براي اين گروه داراي تنوع محصولي كمتري نسبت به الگوي فعلي است. همچنين، نتايج نشان داد كه در خصوص بهره ‏برداران گروه دوم، در الگوي حداقل مصرف كود شيميايي، حداكثر بازده ناخالص در سطح فعلي خود باقي مانده، در حالي كه براي بهره‏ برداران گروه دوم، مقادير مصرف آب و كود شيميايي كمتر از الگوي فعلي است. نتايج رتبه‏ بندي الگوهاي مختلف با استفاده از رهيافت فازي با توجه به اهداف افزايش بازده ناخالص، كاهش مصرف آب و كود شيميايي در گروه دوم بهره‏برداران نشان داد كه الگوهاي داراي اولويت پايين ‏تر ترجيحاً بازده ناخالص را در سطح فعلي آن حفظ و مقادير آب و كود شيميايي مصرفي را به مقادير بهينه آنها نزديك مي كنند. در الگوهاي داراي اولويت بالاتر، عمدتاً به هدف افزايش بازده ناخالص توجه بيشتري شده است. بر اساس نتايج مطالعه، چنانچه هدف بهره‏ بردار افزايش بازده ناخالص باشد، مي‏توان در الگوي كشت، محصولات گندم و جو را براي بهره‏برداران گروه اول و محصولات گندم، جو، كنجد و يونجه را براي بهره‏برداران گروه دوم در نظر گرفت.