بررسي عملكرد توليدمثلي گله‌هاي گوسفندان قزل در استان‌هاي آذربايجان شرقي و غربي

زمينه مطالعاتي به منظور بهبود بازده توليد‌مثلي، نخست بايد اطلاعات جامعي از دامداري‌ها در دست داشت. پژوهش حاضر با هدف بررسي عملكرد توليد مثلي ميش هاي قزل در تعدادي از گوسفندداري‌هاي موجود در استان‌هاي آذربايجان شرقي و غربي انجام شد. روش كار: پس از طراحي پرسشنامه ها، 30 گله گوسفند نژاد قزل از مناطق مختلف استان آذربايجان شرقي و استان آذربايجان غربي (15 گله در هر استان) به صورت تصادفي انتخاب شدند. سپس دامداران منطقه با استفاده از پرسشنامه مصاحبه شدند و اطلاعات مربوط به عملكرد توليد‌مثلي جمع‌آوري شد. نتايج پرسشنامه‌ها به صورت درصد (براي داده‌هاي طبقه‌بندي شده) و ميانگين ±انحراف معيار (براي ساير داده‌ها) گزارش شدند. نتايج: بر اساس نتايج اين پژوهش 87 درصد سامانه‌هاي پرورش در دو استان روستايي بودند. متوسط شاخص‌هاي توليد‌مثلي در دو استان عبارت بود از: 79 درصد نرخ آبستني، 65 درصد نرخ بره‌زايي، 24 درصد چندقلو‌زايي، 20 درصد استفاده از همزمان سازي فحلي و 17 ماهگي سن اولين جفت‌گيري ميش‌ها. بر اساس نتايج، همبستگي منفي (P 0/05) بين سامانه پرورش و اندازه گله (با افزايش تعداد دام سامانه پرورش به سمت سامانه عشايري سوق پيدا كرده است) و بين اندازه گله و استفاده از همزمان سازي فحلي وجود داشت كه به معناي اين است كه در گله هاي بزرگ‌تر سامانه پرورش به سمت سامانه عشايري سوق يافته است و در اين نوع سامانه علاقه كمتري به استفاده از روش هاي نوين همزمان سازي فحلي وجود داشت. نتيجه‌گيري نهايي: نتايج كلي پژوهش حاضرعملكرد پايين توليد مثلي در گله‌هاي گوسفند قزل استان آذربايجان شرقي و غربي را نشان داد كه ممكن است به علت استفاده كم از روش‌هاي همزمان سازي فحلي و مديريت ضعيف باشد. بنابراين به نظر مي‌رسد با اطلاع‌رساني در مورد روش‌هاي نوين همزمان‌سازي فحلي به گوسفندداران و بالا بردن سطح دانش آنها در اين زمينه به همراه آموزش جيره‌نويسي و مديريت دام‌هايي كه همزمان‌سازي فحلي شده‌اند، بتوان بهبود عملكرد توليد مثلي و سودآوري بالاتر را در سطح منطقه ايجاد كرد.