نقد بوم‌گرايانۀ قصّه‌هاي عاميانه

نقد بوم‌گرايانه رويكردي تازه در عرصۀ نقد ادبي و پاسخي به بحران‌هاي زيست‌محيطي ايجادشده در دهه‌هاي اخير است. باور بر اين است كه اهميّت انحصاري به انسان، به رابطۀ او با طبيعت آسيب رسانده و نبايد انسان را در رأس هستي بدانيم؛ درواقع انسان بخشي از طبيعت است نه جدا و مسلّط بر آن. يكي از روش‌هاي اصلي نقد بوم‌گرا در رسيدن به اين هدف، ترغيب بشر به بازگشت به دوران اسطوره‌هاست؛ دوراني كه انسان با طبيعت دوست و هم‌زيست بوده است. تجلّي آن دوران را مي‌توان در قصّه‌ها نيز كه ميراث‌دار اساطير هستند مشاهده كرد. در اين مقاله چهل قصّۀ عاميانه انتخاب شده و بر مبناي نقد بوم‌گرا، مورد بررسي قرار گرفته‌است. اين پژوهش نظري و به روش كتابخانه‌اي انجام شده است. نقش طبيعت در بعضي از عناصر از جمله مكان، درون‌مايه و پيام، موضوع، بن‌مايه و به‌خصوص شخصيّت‌ها برجسته‌تر است. رابطۀ انسان و طبيعت در اين قصّه‌ها بسيار نزديك و دوستانه است. در قصّه‌ها انسان و طبيعت در كنار يكديگر هستند.