نظريۀ سرمايۀ اجتماعي «امامت‌محور» با تكيه بر آموزه‌هاي شيعه

يكي از موضوعات مهم در جامعه‌شناسي، نقش ايدئولوژي و ارزش‌هاي دين‌پايه بر نظريه‌هاي جامعه‌شناختي و پديده‌هاي اجتماعي است. نمونه بارز اين آموزه‌ها سخن حضرت فاطمه زهرا(س) است مبني بر اينكه «فجعل الله ... طاعتنا نظاماً للمله و إمامتنا أمانا من الفرقه.»؛ خداوند پيروي از ما اهل بيت را سبب برقراري نظام اجتماعي و رهبري ما را عامل در امان ماندن از تفرقه‌ها قرار داده است. فرضيه مقاله بدين سمت رفته است كه اين سخن ناظر به «نظريه سرمايه اجتماعي امامت‌پايه» است. زيرا، در اين نوشتار نظريه سرمايه اجتماعي به قضاياي تعميم‌يافته در شبكه تعاملي مطلوب اجتماعي تعريف شده است كه از يك عنصر قوام‌بخش تعليلي برخوردار است و اين عنصر تعليلي ولايت‌پذيري جامعه است كه موجبات نظام‌بخشي و امنيت رواني و رفتاري را در عالي‌ترين مراتب سرمايه اجتماعي تحقق خواهد بخشيد. در اين نظريه نوع رابطه ميان متغير امامت و سرمايه اجتماعي از نوع علّي و رويكرد تبييني است؛ نه آنكه تنها رابطه همبستگي از نوع مستقيم وجود داشته باشد. دلايلي مانند ظهور كلام، قواعد ادبي و لغوي، و همچنين شواهد تاريخي، همگي، دلالت بر وجود رابطه‌اي علّي (نه همبستگي) دارد. روش تحقيق تحليل محتوا با ابزار فيش است كه با رويكرد كتابخانه‌اي گردآوري شده است.