رابطۀ ساختارشكنانۀ فرهنگ و طبيعت: ‌نقدي بومگرايانه بر چند سروده‌ از سهراب سپهري

نقد بوم گرا بحران هاي بوم زيستي معاصر را در نگرش اومانيستي (انسان محور) و تقابل ميان فرهنگ و طبيعت مي بيند. به همين دليل، طبيعت از منظر اين رويكرد ادبي نه صرفا موضوعي زيباشناسانه، بلكه واقعيتي مهم و حياتي تلقي شده و تعهد اخلاقي نويسنده نسبت به طبيعت و صيانت از آن را يك اصل مي داند. سپهري از تاثيرگذاران شعر معاصر است كه در درازناي دهه ها به عنوان شاعري طبيعت گرا و بدون توجه ويژه به گرايشات بوم گرايانه اش به بوته نقد گذاشته شده است. اين در حالي است كه شاعر با برهم زدن ساختار تقابلي فرهنگ/ طبيعت با رويكردي بوم گرايانه در بسياري از سروده هايش بر رابطه اي تعاملي ميان اين دو پديده تاكيد دارد. بر همين اساس، پژوهش پيش رو با رويكردي توصيفي- تحليلي ضمن نماياندن اين تقابل ها در چند سروده مشهور شاعر، به واكاوي آن ها در اين چارچوب نقدي مي پردازد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه سپهري با مردود دانستن برتري فرهنگ در نگرش اومانيستي و ارايه نگرش خاص خويش به طبيعت از دريچه بوم شناسي ژرف نگر و بازشناساندن جايگاه انسان در آن سعي در اصلاح نگرش و رويكرد مخاطب نسبت به طبيعت و برقراري رابطه اي تعاملي با آن دارد.