بررسي سبك شناسي منظومه «ازهر و مزهر» اثر نزاري قهستاني

A study of the stylistics of the poem "Azhar and Mazhar" by Nizari Qohestani

منظومه ازهر و مزهر، سروده نزاري قهستاني، اثري است در قالب مثنوي كه مضمون اصلي آن روايت داستان دو دلداده به يكديگر و جنگهاي مزهر براي بازپس‌گيري ازهر است. با توجه به موضوع اثر و به كار رفتن موضوعات عشق و حماسه در آن، ميتوان اين منظومه را از نوع ادبي تلفيقي غنايي- حماسي دانست. در اين مقاله كه به روش كتابخانه‌اي و به شيوه توصيفي-تحليلي نوشته شده است به بررسي سبك‌شناسي اين اثر پرداخته‌ايم. از مجموع ده هزار و ششصد بيت اين منظومه، تعداد چهارهزار بيت بطور تصادفي، از هر دو بخش غنايي و حماسي اثر مورد بررسي قرارگرفته‌است. بنابراين هدف اصلي اين مقاله بررسي و تعيين ويژگيهاي سبكي در دو بخش غنايي و حماسي منظومه ازهر و مزهر است. نتايج تحقيق نشان ميدهد كه انتخاب بحر هزج علاوه بر اينكه در بخش غنايي باعث تناسب وزن با موضوع سخن گرديده است، در بخش حماسي نيز با موضوع اثر تناسب دارد. تكرار واج ، واژه، تخفيف كلمات و جناس، باعث افزايش موسيقي دروني اين منظومه شده‌است.ساختار سبكي واژه ها آميزه‌اي از زبان غنايي، محاوره‌اي، حماسي و عرفاني است. مختصات ادبي كلام، بيشتر بر تقليد استوار است؛ بيشترين نوع تشبيهات حسي به حسي است، استعاره‌ها بيشتر مكنيه اند و كنايه‌ها بيشترعاميانه و محاوره‌اي است .

The poem of Azhar and Mazhar from Nizari Qohestani, is a work in the form of Masnavi, the main theme of which is the narration of the story of two lovers and the battles of Mazhar for the retrieval of Azhar. Due to the subject matter of the work and the use of love and epic themes in it, this poem can be considered as a combination of lyrical-epic literature. In this article, which is written in a library method and in a descriptiveanalytical way, we have examined the stylistics of this work. Out of a total of 10,612 verses in this book, four thousand verses are randomly examined from both the lyrical and epic parts of the poem. Therefore, the main purpose of this article is to study and determine the stylistic features in the two lyrical and epic parts of Azhar and Mazhar poem. The results of this analysis show that the choice of Hazj rhythm in addition to being appropriate for the subject matter in the lyric section is also proportional to the subject matter in the epic section. Repetition of phonemes, word discounts, and paronomasia increase the internal music of this poem. The stylistic structure of the words is a mixture of lyrical, conversational, epic, and mystical language. The literary coordinates of the words are more based on imitation. The most common type of analogy is sensory. Metaphors are mostly metonymical, and metonymies are mostly vernacular and colloquial.