نگاهي به انيس الاطباء ابوالخير فارسي و سبك شناسي آن

Persian Anis al-Atteba Abu al-Khair and its Stylistics

انيس الاطباء اثر ابوالخير محمد تقي بن محمد فارسي، كتابي است در موضوع طب از قرن دهم هجري كه مشتمل بر سه بخش شامل دو صحيفه و يك گفتار است. صحيفه اول در «علم نظري» شامل هفده قول، صحيفه دوم در «علم عملي» شامل سي و چهار باب و بخش سوم «گفتاري در قرابادين مفرده و مركبه» است. مولف در اين كتاب اسامي بعضي از اطباء را آورده و از ايشان نقل قول نموده است كه از حيث شناسايي برخي پزشكان هم عصرش بسيار حايز اهميت است. اين كتاب از نظر پزشكي نيز يك دوره كامل طب باليني بر اساس دانش پيشينيان و تجارب خود مولف را در اختيار پژوهشگران قرار ميدهد. همچنين اين كتاب مشتمل بر روش هاي درماني و تجويز داروها و مجربات مولف است كه ميتواند در طب سنتي و پزشكي سودمند باشد. مطالب اين نسخه از جهت علمي، ميتواند كمك بسيار زيادي به طب سنتي بكند. معرفي اين نسخه به شناخت بيشتر متون نثر علمي در دوره صفويه كمك ميكند. مقاله حاضر علاوه بر پرداختن به زندگي و احوال ابوالخير فارسي و شناخت انيس الاطباء مختصات زباني و رسم الخط نسخه را معرفي ميكند.

Anis al-Atteba, penned by Abu al-Khair Mohammad Taqi Ibn Mohammed Farsi, is a book on medicine in the tenth century which consists of three parts including two scriptures and a speech. The first scripture includes seventeen statements in “theoretical science”, and the second scriptureincludes thirty-four chapters in “practical science”. The third part is Qrabadynmufradah and murakabah (a pharmacopoeia about the knowledge of the nature and properties of single and compound drugs).This book also provides a full course of clinical medicine for researcher, based on ancient knowledge and author’s experience. In addition, this book consists of therapies and drugs as well as author’s experiences which can be useful in traditional medicine and medicine itself. This paper may provide scientific aids for the traditional medicine and also helps to know more about scientific prose texts of Safavid period.In addition to writing about the life and circumstances of Abu al-Khair Farsi and recognizing Anis al-Atteba, this paper also introduces available manuscripts about this book