شواهدي از نظام فئودالي دوره ساساني در شمال شرق ايران (با استناد به آثار محوطه بنديان درگز و محوطه هاي نويافته ساساني در دشت درگز)

شناخت ما از فئوداليسم دوره ساساني به عنوان نظامي سياسي-اجتماعي كه مبتني بر زمين داران نسبتاً بزرگ است، غالباً بر اساس مطالب موجود در نوشته هاي مورخين سده هاي نخست اسلامي ايجادشده و اطلاعات باستان شناسي در اين زمينه بسيار كم رنگ است. پژوهش حاضر سعي بر آن دارد تا باهدف شناخت ساختار سياسي-اجتماعي دشت درگز در دوره ساساني و درك جايگاه محوطه باستاني بنديان در اين نظام، از خلال نتايج و داده هاي به‌دست‌آمده از مطالعات باستان شناختي در دشت درگز، شواهدي از فئوداليسم ساساني در منطقه شمال شرقي ايران را ارائه دهد. شيوه مورد استفاده در اين پژوهش به لحاظ هدف، بنيادي و از نظر روش ميداني و نحوه گردآوري داده ها نيز اسنادي و كتابخانه اي است. بر اين اساس، براي دستيابي به هدف پژوهش، به تحليل آثار به‌دست‌آمده از محوطه بنديان و مقايسه اين محوطه با برخي از ديگر استقرارهاي ساساني در دشت درگز پرداخته شده است. با استناد به نتايج حاصل از مطالعات صورت گرفته، اين پژوهش سه محوطه ساساني ديگر در دشت درگز را به عنوان محوطه هاي هم رتبه با بنديان و محل استقرار فئودال هاي درجه دو دوره ساساني (دهقانان) معرفي مي نمايد كه داراي ويژگي هاي مشابهي هستند. اهم اين ويژگي ها عبارت‌اند از: شواهد اداري محدود و نه چندان باكيفيت، عدم وجود استحكامات دفاعي، بالاتر بودن كيفيت و كميت پراكنش مواد فرهنگي در سطح اين محوطه ها و همچنين فرم و موقعيت فضايي اين تپه ها به صورت مجموعه اي از آثار معماري يكپارچه و فشرده كه به طور مستقل از بافت هاي تاريخي هم دوره و پيراموني شان در ميان هسته هاي كشاورزي منطقه قرارگرفته اند.