سنجش مفهوم پايداري در معماري مسكوني منطقه خراسان (نمونه موردي: خانه هاي سنتي بشرويه)

بررسي مفهوم پايداري يكي از مهم‌ترين محورهاي تحقيقات حوزه معماري و شهرسازي در دهه هاي اخير مي باشد و سنجش كالبد بومي برمبناي شاخص هاي پايداري يكي از حوزه هاي شناخت ابنيه بر اساس اين مفهوم است. بررسي معماري تاريخي و بومي بر اساس سنجه هاي پايداري از اين ضرورت سرچشمه مي گيرد كه معماري بومي حاوي راهبردهايي زمينه گرا در ساخت است كه مي توان با اتكا به آن راهكارهايي نوين در معماري معاصر تدوين نمود. سه سنجه اصلي شامل مؤلفه فرهنگي-اجتماعي، همسازي با محيط و اقليم و بهينگي اقتصادي هسته مفهومي معماري پايدار هستند. در اين ميان خراسان بزرگ حاوي ميراث معماري باارزش تاريخي ازجمله خانه هاي سنتي مي باشد. اين پژوهش در پي درك اصول معماري پايدار در كالبد خانه هاي تاريخي بشرويه است. در اين راستا، به بررسي عناصر معماري پايدار در دوازده بناي مسكوني متعلق به دوره هاي صفوي، قاجار و پهلوي در اين شهر پرداخته مي شود. به اين منظور، روش تحقيق در اين پژوهش به‌صورت تركيبي از روش هاي تفسيري-تاريخي در مرحله شناخت نمونه هاي موردي و روش تئوري زمينه‌اي در مرحله تدوين چارچوب نظري است و براساس استنتاج منطقي مؤلفه‌هاي پايداري در ابعاد كالبدي خانه هاي تاريخي بشرويه بررسي شود. اطلاعات بر اساس مطالعات كتابخانه اي و ميداني مانند بازديد و حضور مستقيم محقق در محدوده مورد مطالعه، گردآوري شده است. نتايج نشان مي‌دهد مواردي از قبيل نوع بافت، نسبت فضاي خالي و پر، شكل ايوان، ميزان درونگرايي، عناصر ايجاد سايه و المان هاي سبز، جهت گيري عمومي ابنيه، نحوه ايجاد تهويه طبيعي، نوع انتخاب مصالح بومي در پايداري خانه هاي بشرويه تأثيرگذار بوده اند.