تعامل امير سيف الدوله حمداني با شعرا و پيامدهاي فكري و فرهنگي آن

Amir Saif al-Dawlah Hamdani's Interaction with Poets and Its Intellectual and Cultural Consequences

امير سيف­ الدوله حمداني (حك: 355-333ق)، موسس حكومت حمدانيان در حلب، كه دربار وي محل تجمع شعرا و ادبا بود، در زمره افراد موثر در شكوفايي فرهنگ و تمدن اسلامي در قرن چهارم مي­باشد. اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي و مطالعه منابع تاريخي و ادبي با هدف واكاوي چگونگي و پيامدهاي تعامل و ارتباط شعرا با سيف­الدوله در جستجوي پاسخ به اين سوال است كه چه عواملي در تجمع شعرا در شهر حلب و دربار امير حمداني موثر بوده ­است و اين حضور و تعامل چه پيامدهايي در زمينه علمي و ارتقاء فكري و فرهنگي داشته­است؟ در دوره ضعف و فترت خلافت عباسي سير شكوفايي فرهنگ و تمدن اسلامي با پويايي حكومت­ هاي مستقل و نيمه ­مستقل از جمله حمدانيان ادامه يافت كه در اين بين امير سيف ­الدوله حمداني با ايجاد فضاي امن، آزادي بيان، حمايت مادي و معنوي و كرم و بخشش بي­ نظير زمينه حضور شعراي زيادي را در دربار خود فراهم­كرد كه اين حضور علاوه بر مدح امير توسط شعرا، پيامدهاي مختلف فكري و فرهنگي داشته ­است كه مي ­توان به خلق آثار علمي و ادبي، تقويت روحيه حماسي و مقاومت در مقابل تهاجم روم، ترويج باورهاي شيعي و بيان حقانيت اهل بيت و نقد دستگاه خلافت اموي و عباسي اشاره كرد.

Amir Saif al-Dawla Hamdani (916-967 AD; reign 945-967) is the founder of the Hamdani government in Aleppo whose court was a gathering place for poets and writers. This research, done in a descriptive-analytical method and study of historical and literary sources, with the aim of analyzing the manner and consequences of the interaction and relationship of poets with Saif al-Dawla, seeks to answer the following questions: what factors have been effective in the gathering of poets in Aleppo and the court of Amir Hamdani and what are the consequences of this presence and interaction in the field of science and intellectual development. During the weak and recess periods of the Abbasid Caliphate, the flourishing of Islamic culture and civilization continued with the dynamism of independent and semiindependent governments, including the Hamdanians. Unparalleled forgiveness, freedom of speech, financial and spiritual support from Saif al-Dawlapaved the way for the presence of many poets in his court. In addition to the praise of the Emir by poets, this presence has led to the creation of scientific and literary works, strengthening the epic spirit and resistance to Roman invasion, promoting Shiite beliefs and expressing the legitimacy of the Ahl al-Bayt and criticizing the Umayyad and Abbasid caliphates.