واكاوي در سه رنگزاي سكاهن، بهرمان و عنبر با تكيه بر شعر فارسي (قرن چهارم تا هشتم هجري‌قمري)

اﻫﺎ ﻣﻮاد ﻃﺒﯿﻌﯽ ﯾﺎ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ رﻧﮕﯿ ﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از دورهي ﻏﺎرﻧﺸﯿﻨﯽ ﺗﺎﮐﻨﻮن، اﻧﺴﺎن از آنﻫﺎ ﺑﺮاي رﻧﮓآﻣﯿﺰي ﻣﺤﯿﻂ و اﺷﯿﺎي ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺧﻮد ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪﻧﻈﺮﻣﯽ رﺳﺪ، ﺗﻌﺪادي از رﻧﮕﺰاﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﺮان ﮐﻬﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﺪهاﻧﺪ، در ﮔﺬر زﻣﺎن ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺳﭙﺮده ﺷﺪه ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎم دادهاﻧﺪ و اﮐﻨﻮن ﺑﻌﻀﯽ از آنﻫﺎ در ﺟﻮاﻣﻊ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎ واژهﻫﺎي دﺧﯿﻞ از ﺳﺎﯾﺮ زﺑﺎنﻫﺎ، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﻧﯿﺰ ﻣﻨﺒﻌﯽ ﮐﻪ در آن، ﺗﻤﺎم رﻧﮕﺰاﻫﺎي اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻪﻃﻮرﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻌﺮﻓﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ، دﯾﺪه ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ازآﻧﺠﺎﯾﯽﮐﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮐﺎﻣﻞ رﻧﮕﺰاﻫﺎي اﯾﺮاﻧﯽ و واژﮔﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آنﻫﺎ، ﺿﺮورﺗﯽ ﻋﻠﻤﯽ و ﻋﺎﺟﻞ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦﮐﻪ ﺷﺎﻋﺮان از رﻧﮕﺰاﻫﺎ ﺑﻪوﻓﻮر در ﺷﻌﺮ ﺧﻮد ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ، از ﻣﺘﻮن ﻧﻈﻢ ﻓﺎرﺳﯽ ﮐﻬﻦ ﻣﯽﺗﻮان در ﺣﻮزهي ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ از ﻋﻠﻮم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﻧﮕﺰاﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﯿﺪي ﮔﺮدآوري ﻧﻤﻮد ﮐﻪ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ اﻫﺪاف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺖ . در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ دﯾﻮانﻫﺎي ﺷﺎﻋﺮان از ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﺗﺎ ﻫﺸﺘﻢ ﻫﺠﺮيﻗﻤﺮي، ﺑﻪ ﺑﺎزﺷﻨﺎﺧﺖ ﺳﻪ رﻧﮕﺰاي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻓﺮاﻣﻮشﺷﺪه ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎمداده در اﯾﺮان ﮐﻬﻦ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ رﻧﮕﺰاﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﮑﺎﻫﻦ، ﺑﻬﺮﻣﺎن ﯾﺎ ﻋﺼﻔﺮ و ﻋﻨﺒﺮ ﺣﺎﺻﻞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺖ. ﻧﺘﯿﺠﻪي اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﯾﮏﺳﻮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ راﻫﮕﺸﺎي ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺻﺤﯿﺢ ﺑﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ رﻧﮕﺰاﻫﺎ و ﻣﻀﻤﻮنﻫﺎﯾﺸﺎن در آن ﻫﺎ ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ و از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ، ﮔﻮﺷﻪاي از رﻧﮕﺰاﻫﺎي ﻓﺮاﻣﻮشﺷﺪه ي ﮐﻬﻦ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﻌﺮ ﻓﺎرﺳﯽ را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻨﺪ . اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻨﯽ اﺳﺘﺨﺮاجﺷﺪه از ﺷﻌﺮ ﻓﺎرﺳﯽ در ﺣﻮزهي رﻧﮕﺰاﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدهي ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻮم ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﻨﺮ، ﻣﺮﻣﺖ آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ، ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺳﻨﺠﯽ و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻗﺮارﮔﯿﺮد

no abstract