رتبه‌بندي استان‌هاي توليدكننده گندم از منظر ريسك سيستماتيك و سنجش جبران ريسك در ايران

ريسك در توليد محصولات كشاورزي به عنوان يك عامل منفي از ديدگاه توليد كنندگان محسوب مي‌شود. ليكن، وجود ريسك تا آنجا كه با ايجاد درامد متناسب هزينه‌هاي ريسك راجبران نمايد مانع از تمايل توليدكندگان به كشت محصولات نمي‌گردد. تحقيق حاضر با هدف بررسي وضعيت جبران ريسك توليدكنندگان گندم در استان هاي ايران و رتبه‌بندي اين استان‌ها به لحاظ ريسك سيستماتيك با استفاده از الگوي قيمت گذاري دارايي سرمايه (CAPM) و بكارگيري اطلاعات توليدي وزارت جهاد كشاورزي در دوره 1394-1387 انجام شده است. در اين راستا، ابتدا پرتفوي كشوري گندم براساس ريسك و بازدهي توليد اين محصول در استان هاي مختلف تشكيل شد و آنگاه ريسك توليد در هر استان نسبت به ريسك اين پرتفوي محاسبه گرديد. نتايج مطالعه نشان داد استان يزد با ضريب 0.45 كم ريسك ترين و استان مازندران با ضريب 1.26 پرريسك ترين استان هاي توليدكننده گندم مي باشند. از نگاه جبران ريسك، درآمد حاصل از توليد اين محصول در 14 استان كشور بگونه‌اي است كه ريسك توليدكنندگان جبران مي‌شود. از اين نظر توليد گندم در استان كردستان مناسب ترين و توليد اين محصول در جنوب استان كرمان بدترين وضعيت را دارند. علاوه براين، نتايج نشان مي‌دهد عامل اصلي عدم جبران ريسك در برخي استان‌ها عملكرد كم توليد گندم و در نتيجه قيمت تمام شده بالاي محصول در اين استان‌ها مي‌باشد. براين اساس، تمركز بر بهبود بهره‌وري گندم در اين مناطق توصيه مي‌شود.