سناريوهاي پيش روي جمهوري اسلامي ايران در قبال برجام بعد از خروج ايالات متحده آمريكا

Scenarios ahead the Islamic Republic of Iran towards JCPOA after the US withdrawal

هدف: هدف اصلي مقاله حاضر بررسي سناريوهاي پيش روي جمهوري اسلامي ايران در قبال خروج آمريكا از برجام در چارچوب نظريه هاي روابط بين الملل است. نگارندگان با بهره‌گيري از رويكردهاي نظري در روابط بين‌الملل ضمن تحليل سناريوهاي احتمالي، در صددند تا سناريوهاي فراروي برجام را بررسي نمايند. روش پژوهش: پژوهش حاضر ‌آينده‌پژوهي براساس سناريوپردازي است كه از مطالعات تحليلي و شبه‌تجربي به شمار مي‌رود. سؤال اصلي پژوهش اين است كه از ميان سناريوهاي بعد از خروج آمريكا از برجام، مذاكره با آمريكا براي تجديد نظر در برجام، ماندن در برجام و يا بازگشت آمريكا به برجام كدام‌يك ممكن، محتمل، موجه و مطلوب است؟ يافته‌هاي پژوهش: يافته­هاي اين پژوهش بيانگر آن است كه سناريوي ممكن: مذاكره با آمريكا در مورد تجديد نظر در برجام براساس ديدگاه گروسيوسي، سناريوي محتمل: ماندن در برجام براساس ديدگاه كانتي، سناريوي موجه: خروج تدريجي از برجام براساس نگاه هابزي و سناريوي مطلوب: بازگشت آمريكا به برجام و ايفاي تعهدات اقتصادي و بانكي اروپا براساس ديدگاه نوكاركردگرايي است. نتيجه­گيري: درنهايت چنين نتيجه­گيري مي‌شود كه در زمان خروج آمريكا از برجام سناريوي موجه از مطلوبيت بيشتري برخوردار است، زيرا جمهوري اسلامي ايران مي­تواند با خروج تدريجي از برجام از يكسو به اتحاديه اروپا و آمريكا فرصت دهد تا به ايفاي تعهدات خود نسبت به برجام بازگردند، و از سوي ديگر با كمترين فشار، فناوري هسته‌اي خود را مجددا ارتقا بخشد.

Purpose: The main purpose of this article is to examine the scenarios facing the Islamic Republic of Iran regarding the withdrawal of the United States from JCPOA. The authors try to analyze each of the scenarios using theoretical approaches in international relations in order to examine the best scenario for the future of JCPOA. Method: The present research method is futuristic scenario-making, which is in the line with analytical and quasi-experimental studies. The main question of the present study is that among the scenarios of leaving JCPOA, negotiating with the United States to reconsider nuclear agreement, staying or returning the United States to JCPOA, which is possible, probable, justified and desirable? Findings: The findings of this study include: negotiations with the United States on the revision of the JCPOA based on the Grossian view as the possible scenario; staying in JCPOA based on Kant's view as the probable scenario; gradual exit from JCPOA based on Hobbes's view as the justified scenario; and the return of the United States to the JCPOA and the fulfillment of Europe's economic and banking obligations based on the perspective of neo-functionalism as the desired scenario. Results: Finally, it can be concluded that, given the US withdrawal, the justified scenario enjoys more utility; Going through gradual exit from JCPOA, I.R. Iran can give the European unio‎n and the United States the opportunity to fulfill their obligations and return to JCPOA, on the one hand, and can restart its nuclear facilities with the least pressure, on the other hand.