دشواري‌هاي زنان براي ورود به حرفۀ دانشگاهي: مطالعه‌اي كيفي

Difficulties for women to enter the academic career: Qualitative study

يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه با وجود سابقه زياد حضور زنان در آموزش عالي ايران به‌‌عنوان عضو هيئت علمي، با تداوم شكاف جنسيتي در ميان اعضاي هيئت علمي روبه‌رو هستيم و هر چقدر از نردبان سلسله‌ مراتب حرفه‌اي در دانشگاه بالاتر مي‌رويم، اين شكاف تقويت مي‌شود. پرسش محوري اين است كه زنان براي ورود به حرفۀ استادـ‌پژوهشگري با چه چالش‌هايي مواجه هستند و روايت آنان از طي اين مسير در بطن مناسبات جنسيتي موجود چيست؟ همچنين اين مقاله به عوامل تسهيل‌گر و موانع دستيابي به اين حرفه از نگاه استادـ‌پژوهشگران زن خواهد پرداخت. رويكرد اين مقاله كيفي است و از ميان تكنيك‌هاي مختلف مورد استفاده در پژوهش كيفي براي دستيابي به اطلاعات موردنياز، از تكنيك مصاحبهٔ عميق استفاده شده است. در تحليل داده‌ها از روش‌تحليل تماتيك استفاده شده است. براي رسيدن به فهمي دقيق‌تر از ورود زنان به زندگي حرفه‌اي دانشگاهي، دانشگاه تهران و دانشگاه خليج‌فارس بوشهر را انتخاب كرده‌ايم. بر اساس روايت مشاركت‌كنندگان پژوهش، برخوردهاي تبعيض‌آميز نسبت به زنان در برخي از جلسات جذب متقاضيان ديده مي‌شود. وجود معيارهاي فراآكادميك در جلسات جذب، تغيير مداوم آيين‌نامه‌ها و تصميمات و نيز وجود لابي‌هاي مردانه از دشواري‌هاي ورود به حرفۀ دانشگاهي است. برخي از مسائلي كه زنان از آن به‌عنوان دشواري‌هاي جذب نام مي‌برند، ممكن است ميان زنان و مردان مشترك باشد؛ اما بايد توجه داشت كه در بطن مناسبات جنسيتي موجود، حتي مسائل مشترك بين زن و مرد براي هر كدام سويه و شكلي ديگرگون مي‌يابد.

The findings of the article show that despite the long history of women as faculty members in higher education in Iran, we face a continuing gender gap among faculty members. Also, the higher we go up the ladder of professional hierarchy in the university, the stronger this gap becomes. The central question in this article is what challenges women face in entering the career of teacher-researcher and what is their narrative through this path in the midst of existing gender relations? This article will also address the facilitators as well as the barriers to achieving this career from the perspective of female teacher-researchers. The approach of this research is qualitative. Among the various techniques used in qualitative research to obtain the information required in this article, we have used the in-depth interview technique and in data analysis we have used thematic analysis. To achieve a more accurate understanding of the entry of women into university professional life, we have selected the two universities of Tehran and the Persian Gulf. According to the participants of the research, discriminatory attitudes towards women are seen in some of the applicant recruitment sessions. Existence of meta-academic criteria in recruitment sessions, constant change of bylaws and decisions, as well as men's lobbies are among the difficulties of entering the academic career. Some of the issues that women refer to as recruitment difficulties may be common to both men and women, but it should be noted that in the midst of existing gender relations, even common issues between men and women take on a different form and shape for each.