شبيه‌سازي و پيش‌بيني مؤلفه‌هاي اقليمي دما و بارش در مناطق خشك (مطالعه موردي: دشت ميناب)

در اين پژوهش تغييرات متوسط دما و بارش ماهانه دو ايستگاه سينوپتيك بندرعباس و ميناب در دو دوره زماني (2015-2044 و 2074-2045) و بر اساس خروجي مدل گردش عمومي جو CanESM2 و سه سناريو RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 مورد بررسي قرار گرفت. سپس با استفاده از آزمون من-كندال، روند اين دو پارامتر ارزيابي شد. همچنين داده‌هاي شبيه‌سازي شده توسط اين مدل‌ها با داده‌هاي مشاهداتي با استفاده از ضرايب (NS, R2 ,RMSE) مورد ارزيابي قرار گرفتند. بررسي‌ اين ضرايب، نشان‌دهنده توانايي بالاي مدل SDSM در مدل‌سازي پارامتر بارش و دما در هر دو ايستگاه مي‌باشد. همچنين نتايج نشان داد كه بارش سالانه در سناريو RCP2.6 ايستگاه سينوپتيك بندرعباس و در سناريو RCP4.5 و RCP8.5 ايستگاه ميناب كاهش مي‌يابد و بيشترين كاهش در مؤلفه بارش در ايستگاه سينوپتيك ميناب اتفاق مي‌افتد. مقادير درجه حرارت متوسط در دوره آتي در سناريوي انتشار RCP8.5 بيشتر از ساير سناريوهاي انتشار مي‌باشد. به طور كلي، اين نتايج نشان مي‌دهد كه مقادير درجه حرارت در ابتداي قرن 21 در دشت ميناب افزايش پيدا خواهد كرد، ولي مؤلفه بارندگي تنها در سناريو RCP2.6 افزايش مي‌يابد. در حالي كه در ميانه قرن (2045-2074) در ايستگاه سينوپتيك ميناب و بندرعباس تنها در سناريو RCP2.6، شاهد كاهش دما در مقياس سالانه مي‌باشيم. لذا با كاهش بارش و افزايش دما و نقش آن‌ها در افزايش ميزان تبخير و تعرق، پيشنهاد مي‌گردد، برنامه‌ريزان به دنبال راهكار هايي براي مديريت بهتر منابع آب و اصلاح روش‌هاي بهره‌برداري از آن به ‌ويژه در بخش كشاورزي، باشند و خود را با شرايط آينده تطبيق دهند.

this study, the temperature and precipitation monthly averages of two synoptic stations of Bandar-Abbas and Minab were investigated during two periods (2044-20-2015 and 2074-2074) based on the general atmospheric circulation model outputs (CanESM2) and three scenarios (RCP2.6, RCP4.5 and RCP8.5). Then, the trend of these two parameters was evaluated using Mann-Kendall (MK) test. Also, the simulated and observational data were evaluated using three coefficients including NS, R2, RMSE. The investigation of these coefficients showed high ability of SDSM model for modeling of precipitation and temperature parameters at both stations. According to the results, annual precipitation in RCP2.6 scenario of Bandar-Abbas synoptic station and RCP4.5 and RCP8.5 scenarios of Minab station will decrease and the most reduction of rainfall will be related to Minab synoptic station. The average amount of temperature for the future in RCP8.5 emission scenario is more than other emission scenarios. Generally, these results indicated that temperature values will increase at the beginning of the 21st century in the Minab Plain, and the rainfall will increase just in RCP2.6 scenarios. While in the middle of the 20th century (2074-2045) at Minab and Bandar-Abbas synoptic stations, the temperature reduction is observed only in the RCP2.6 scenarios on an annual scale. Therefore, considering the reduction of rainfall and increasing of temperature and also their role in evapotranspiration enhancement, planners and authorities are recommended to seek solutions for proper management of water resources and modification of utilization methods in these areas, especially in the agricultural section and also use solutions to adapt to the new weather conditions in these regions.