رتبه‌بندي سامانه‌هاي آبياري باراني با تركيب روش‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره آنتروپي، تحليل روابط خاكستري و تاپسيس (EGC-TOPSIS): دشت دهگلان

امروزه انتخاب سامانه‌هاي آبياري مناسب در مزارع براي افزايش بهره‌وري آب يك ضرورت است. انتخاب سامانه‌هاي آبياري در مناطق مختلف امري پيچيده و تحت تأثير عوامل و سطوح مختلف تصميم‌گيري مي‌باشد. در تحقيق حاضر، با تركيب روش‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره آنتروپي، تحليل روابط خاكستري و تاپسيس (EGC-TOPSIS)، روش انتخاب يكپارچه‌اي براي انتخاب سامانه آبياري باراني مناسب بر اساس شاخص‌هاي ارزيابي عملكرد آنها ارائه و نتايج آن با روش آنتروپيتاپسيس (E-TOPSIS) مقايسه شد. همچنين از مدل تركيبي تحليل مؤلفه‌هاي اصليرگرسيون خطي چندگانه (MLR-PCA) براي ارائه روابط پيش‌بيني شاخص‌ تصميم نهايي در روش پيشنهادي EGC-TOPSIS و شاخص نزديكي فاصله در روش E-TOPSIS بهره گرفته شد. بدين منظور 20 سامانه آبياري باراني كلاسيك ثابت آبپاش متحرك و لوله چرخدار دشت دهگلان كردستان ارزيابي شد. ارزيابي به روش آبپاش منفرد و با استفاده از شاخص‌هاي ضريب يكنواختي كريستيان سن، يكنواختي توزيع، راندمان پتانسيل كاربرد ربع پايين، راندمان كاربرد ربع پايين، تلفات نفوذ عمقي و تلفات پاششي انجام شد. نتايج تئوري آنتروپي نشان داد كه يكنواختي توزيع با وزن 0.194 مؤثرترين معيار در رتبه‌بندي سامانه‌هاي آبياري مورد مطالعه است. ميانگين شاخص تصميم نهايي و ميانگين رتبه‌هاي سامانه‌هاي آبياري لوله چرخدار به ترتيب برابر با 0.52 و 9.1 محاسبه شد كه حاكي از برتري اين سامانه‌ها نسبت به كلاسيك ثابت آبپاش متحرك در منطقه مورد مطالعه بود. اين نتيجه با روش تحليل خوشه‌اي نيز مورد تأييد قرار گرفت. نتايج رتبه‌بندي دو روش تركيبي EGCTOPSISو ETOPSIS به طور معناداري با R^2=0.79 به يكديگر همبسته بودند. همچنين، مدل تركيبي MLRPCA با سه مؤلفه اصلي، به طور مطلوبي با R^2=0.95 قادر به پيش‌بيني مقادير شاخص تصميم نهايي بود. به طور كلي مدل EGC-TOPSIS با منطق رياضي قوي مي‌تواند نتايج مفيد، جامع و كاربردي را ايجاد كند و در ارزيابي و رتبه بندي سامانه هاي آبياري مناطق مشابه مورد استفاده قرار گيرد.