ارزيابي برخي صفات كمّي ارقام گندم نان(Triticum aestivum L.) در تاريخ‌هاي مختلف كاشت

تاريخ كاشت ارقام مختلف گندم (Triticum aestivum L.) يكي از عوامل زراعي تعيين‌ كننده عملكرد بهينه در هر منطقه است. اين تحقيق به‌‌منظور بررسي اثر تاريخ كاشت بر برخي صفات كمّي هشت رقم گندم نان به‌مدت دو سال زراعي (96-1394) در مزرعه تحقيقاتي مؤسسه تحقيقات اصلاح، تهيه نهال و بذر در كرج به‌اجرا درآمد. هشت رقم گندم نان شامل بهاران، سيوند، سيروان، مهرگان، چمران 2، حيدري، زارع و پيشگام در چهار تاريخ كاشت 20 مهر، پنج آبان، 20 آبان و پنج آذر به‌صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه اثر تاريخ كاشت بر عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع و شاخص برداشت معني‌دار بود. به‌طوري‌كه تاريخ كاشت 20 مهر بالاترين عملكرد را داشت. اثر متقابل تاريخ كاشت و رقم بر عملكرد دانه و بيولوژيك، همچنين برخي از اجزاي عملكرد معني‌دار بود. بيشترين و كمترين عملكرد دانه به‌ترتيب براي رقم حيدري در تاريخ كاشت 20 مهر با مقدار 9529 كيلوگرم در هكتار و رقم چمران در تاريخ كاشت 5 آذر با مقدار 5474 كيلوگرم در هكتار به‌دست آمد. همچنين تأخير در كاشت نسبت به تاريخ كاشت 20مهر، منجر به كاهش عملكرد دانه بين 16 تا 36 درصد گرديد. اثرات متقابل تاريخ كاشت و رقم بر طول مراحل پنجه زني، ساقه دهي، گل‌دهي و رسيدگي فيزيولوژيكي معني دار بود. به نظر مي رسد كه تاريخ كاشت 20 مهر به‌دليل بهره‌گيري بهتر از شرايط محيطي كه شامل  دماي مطلوب‌تر، طولاني‌تر بودن فصل رشد، محتواي رطوبتي بيشتر خاك و استقرار مناسب گياه است، بهترين تاريخ كاشت در منطقه مورد مطالعه باشد. امّا در شرايط محدوديت از نظر زمان كشت محصول در تاريخ كاشت هاي پنج آبان لغايت پنج آذر ارقام مهرگان و سيوند توصيه مي شود تا كمترين ميزان افت محصول به‌واسطه عدم كشت گياه در زمان مناسب به‌وجود آيد.