تحليل رويكرد حوزه‌هاي سنجش توليدات علمي در ايران

هدف: هدف اين پژوهش تحليل رويكرد موضوعي كتاب‌ها و پايان‌نامه‌هاي حوزه‌هاي سنجش توليدات علمي در ايران است. روش‌شناسي: اين پژوهش از نوع پژوهش‌هاي كاربردي كتاب‌سنجي است كه از طريق تحليل محتوا به انجام رسيده است. جامعه پژوهش شامل 115 عنوان كتاب فارسي و 362 عنوان پايان‌نامه نوشته‌شده در دانشگاه‌هاي دولتي ايران از سال 1380 تا سال 1395 است. گردآوري اطلاعات با چك‏ليست و تحليل داده‌ها با نرم‏افزار اكسل انجام شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان دادند كه كتاب‌هاي تأليفي حوزه‌هاي سنجش توليدات علمي در ايران بيشتر از كتاب‏هاي اقتباسي، ترجمه‏اي، نقد و بررسي، گردآوري، مجموعه مقالات و راهنماهاست و كتاب‌ها و پايان‏نامه‌ها روند نشر صعودي دارند و بيشترين رويكرد موضوعي آنها تحليل استنادي و علم‏سنجي بوده و رويكردهاي اطلاع‏سنجي، اختراع‏سنجي و مصورسازي اطلاعات كمتر مورد بررسي قرار گرفته‌اند. همچنين بيشترين پژوهش‏هاي حوزه‌هاي سنجش توليدات علمي در رشته‏هاي علوم كامپيوتر، پزشكي، آموزش عالي، مديريت، فناوري اطلاعات و كتابداري و علم اطلاعات و كمترين آنها در رشته‌هاي اخلاق، تاريخ، فلسفه، حقوق و مطالعات زنان انجام شده است. علاوه‏براين رويكرد موضوعي كتاب‌ها و پايان‌نامه‌ها از موضوعات كتابشناسي‌ها و تحليل استنادي به علم‌سنجي و مصورسازي اطلاعات تغيير يافته و مهم‌ترين شكاف‌هاي موضوعي آنها عدم سنجش كيفي و آسيب‌شناسي اين حوزه‌هاست. نتيجه‌گيري: نتايج نشان دادند كه كتاب‌ها و پايان‌نامه‌هاي حوزه‌هاي سنجش توليدات علمي در ايران هم‏پوشاني موضوعي بيشتري داشته و نياز به آسيب‌شناسي براي شناسايي شكاف‌ها و چالش‌هاي موجود در اين زمينه دارند.