نقد و بررسي آراي تفسيري فريقين در تفسير آيه 44 سوره «ص»

يكي از پيامبران برجستۀ الهي كه در قرآن، نام ايشان در چند نوبت و چند سوره ياد شده، حضرت ايوب(ع) است. دربارۀ اين پيامبر الهي، چندين موضوع چالش‌برانگيز در تفاسير فريقين انعكاس يافته كه از جملۀ آنها، مباحثي است كه در آيه 44 سورۀ «ص» مطرح مي‌باشند و برخي آراء تفسيري ارائه شده ذيل اين آيه در معرض نقد جدي هستند، ازاين‌روي پژوهش حاضر با روش توصيفي و تحليلي در صدد پاسخ به اين سؤال است كه نقد و بررسي آراي تفسيري فريقين در تفسير آيه 44 سوره «ص» چگونه است؟ يافته‌هاي تحقيق حكايت از آن دارند كه در اين آيه، دو مسئلۀ مهم ميان عالمان و مفسران فريقين مطرح بوده است؛ نخست، علت سوگند و فرد مضروب؛ و دوم، امكان استفادۀ فقهي از آيه. دربارۀ مسئلۀ نخستين اجمالاً مي‌توان گفت سياق آيه به سوگند ايوب(ع) بر مضروب ساختن همسرش و حكم تخفيف الهي اشاره دارد و براى رعايت ادب و حفظ احترام، دقيقاً سبب سوگند آن حضرت و خطاي همسرش ذكر نشده است. در خصوص امكان استفاده فقهي از آيه نيز، فقها و مفسران چهار برداشت فقهي ارائه كرده‌اند كه عبارتند از «جاري كردن حد بر زناكار بيمار»، «سوگند مولا بر تنبيه عبد»، «ضرب همسر در غير نشوز» و «جواز حيله شرعي». به همۀ اين برداشت‌ها اشكالات متعددي وارد شده است، اما اشكال تقريباً مشترك همۀ آنها اين است كه آنچه در آيه مطرح گرديده از احكام اختصاصي ايوب(ع) است و دليلي بر الغاي خصوصيت از ايشان و تعميم به ديگر شرايع و يا تعميم به اشخاص ديگر، وجود ندارد.