مروري بر روش‌هاي كنترل جريان غليظ ورودي به مخازن سدها در شرايط مختلف هيدروليكي

شرايط اقليمي خشك و نيمه‌خشك و عدم هماهنگي زماني بين آبدهي حوضه‌ها و مصارف، باعث شده تا مديران آب به كمك فن سدسازي سعي در كنترل و نگهداري از منابع آب‌ سطحي داشته باشند تا از اين طريق بتوانند نيازهاي آبي مختلف را با مديريت و برنامه‌ريزي تأمين نمايند. اما رسوب‌گذاري در مخازن باعث كوتاه شدن عمر مفيد سدها مي شود. جريان‌هاي غليظ از عوامل اصلي انتقال رسوب به مخازن محسوب مي‌شوند كه تا به حال عملكرد سدهايي مانند ميناب، سفيدرود و... را مختل كرده است. جريان‌ غليظ علاوه بر كاهش حجم مخزن سد، با ورود ذرات رسوب باعث افزايش سرعت ساييدگي توربين‌، كاهش بازده آن‌ و افزايش هزينه‌هاي نگهداري مي‌شود. در حال حاضرسرعت تلفات حجم مخازن در اثر رسوب‌گذاري در مخازن بيش‌تر از سرعت ساخت مخازن جديد مي‌باشد. از اين رو افزايش عمر مفيد سد و حفظ حجم ذخيره آن‌ براي تداوم كنترل و بهره‌برداري از آب، در مهندسي منابع آب موضوعي مهم تلقي مي‌گردد. شناخت خصوصيات جريان‌ غليظ در يك سـد مـي‌توانـد كمـك شـاياني جهـت مـديريت و خروج اين جريان ها از مخزن سد باشد. در اين مقاله به‌بررسي جامعي از مطالعات انجام شده بر روي انواع روش‌هاي كنترل جريان غليظ، كاربرد توأم روش‌ها در شرايط آزمايشگاهي، محدوديت‌هاي اجرايي آن‌ها پرداخته شده و پيشنهاداتي جهت انتخاب روش مناسب براي كنترل جريان غليظ ارائه گرديده است.