تأثير مديريت‌هاي مختلف خاك‌ورزي بر شكل‌هاي معدني فسفر خاك

خاك ورزي مي تواند به طور قابل توجهي باروري و پايداري سيستم هاي نوين كشاورزي را تحت تأثير قرار دهد. همچنين طبيعت شيميايي فسفر خاك مي تواند تحت تأثير عمليات خاك ورزي قرار گيرد. هدف از اين تحقيق، بررسي اثر خاك‌ورزي‌هاي مختلف بر شكل‌هاي معدني فسفر خاك (فسفر لبايل، فسفر نسبتاً لبايل، فسفر غير لبايل و فسفر باقي‌مانده) با استفاده از روش عصاره‌گيري دنباله‌اي بوومن و كول (1978) بود. بدين منظور نمونه‌برداري خاك به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي از چهار روش خاك‌ورزي مختلف (مرسوم، بستر برآمده، كم‌خاك‌ورزي و بي‌خاك‌ورزي) از عمق هاي 8-0 و 16-8 سانتي‌متري در 5 تكرار صورت گرفت. نتايج نشان داد كه مقدار فسفر معدني كل و نيز شكل‌هاي مختلف فسفر معدني به جز فسفر معدني غيرلبايل در اثر خاك‌ورزي تغييرات معني‌داري داشت. تغيير خاك‌ورزي از مرسوم به خاك‌ورزي‌هاي حفاظتي موجب افزايش معني‌دار فسفر معدني در شكل‌هاي لبايل، نسبتاً لبايل و باقي‌مانده شد. بيش‌ترين تغييرات را فسفر معدني لبايل از خود نشان داد، به گونه‌اي كه ميزان اين شكل از فسفر از 9.51 ميلي‌گرم بر كيلوگرم در خاك‌ورزي مرسوم به 21.37 ميلي‌گرم بر كيلوگرم در كم‌خاك‌ورزي تغيير يافت كه نشانگر افزايش حدوداً 2 برابري بود. تيمار بي‌خاك‌ورزي با 678 ميلي‌گرم بر كيلوگرم بالاترين و خاك‌ورزي مرسوم با 580 ميلي‌گرم بر كيلوگرم كم‌ترين مقدار فسفر نسبتاً لبايل را داشت. بيشترين و كمترين فسفر معدني كل به ترتيب با مقادير 522.95 و 441.98 ميلي‌گرم بر كيلوگرم در بي‌خاك‌ورزي و خاك ورزي مرسوم مشاهده شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه تغيير خاك‌ورزي مرسوم به روش‌هاي خاك‌ورزي حفاظتي اثر قابل توجهي بر مقدار ذخاير فسفر خاك دارد.