تأثير صرفه هاي مقياس و تنوع محصول بر تجارت خارجي و بررسي رابطه عليت بين آن‌ها: مطالعه موردي صنايع كارخانه‌اي ايران

در اين پژوهش تأثير صرفه هاي مقياس و تنوع محصول بر تجارت خارجي صنايع كارخانه اي ايران با شركاي عمده تجاري بررسي مي‌شود. براي برآورد صرفه هاي مقياس از تابع توليد ترانسلوگ براي 21 صنعت كد دورقمي آيسيك و در بازه زماني 1380 تا 1394 و براي اندازه گيري ميزان تنوع محصول در محصولات صادراتي بخش صنعت ايران از شاخص تنوع فينسترا استفاده مي‌شود. تابع توليد ترانسلوگ از طريق روش رگرسيون به‌ظاهر نامرتبط تكراري برآورد و مدل استاندارد تجارت با استفاده از تكنيك پانل ديتاي پويا با روش گشتاورهاي تعميم يافته با داده هاي تلفيقي برآورد شده‌اند. نتايج بررسي گوياي اين است كه صرفه‌هاي مقياس و تنوع محصول تأثير مثبت بر تجارت خارجي صنايع كارخانه اي ايران دارند. براي مطالعه رابطه عليت بين متغيرهاي صرفه‌هاي مقياس و تنوع محصول با تجارت خارجي از آزمون عليت گرنجري هشيائو استفاده شده است. يافته هاي پژوهش وجود رابطه عليت دوطرفه بين صرفه هاي مقياس و تنوع محصول با تجارت خارجي صنايع كارخانه اي ايران را تأييد مي‌كند.