شناسايي تركيبات شيميايي، پتانسيل آنتي اكسيداني و اثر ضدقارچي اسانس مرزنجوش بر برخي از سويه هاي قارچي عامل پوسيدگي ميوه توت فرنگي

آلودگي‌هاي ميكروبي و فساد ناشي از ميكروارگانيسم‌هاي بيماريزا ساليانه خسارات جبران‌ناپذيري به توليدكنندگان ميوه‌ها و سبزيجات وارد مي‌سازد. به همين دليل، سموم شيميايي جهت جلوگيري و كنترل رشد ميكروارگانيسم‌هاي مولد پوسيدگي و كپك زدگي سبزيجات و ميوه‌ها استفاده مي‌شوند كه سبب مشكلاتي مانند آلودگي‌هاي زيست محيطي، مسموميت انساني، تحميل هزينه‌هاي فراوان و ايجاد ميكروارگانيسم‌هاي مقاوم شده است. بنابراين امروزه، اسانس هاي گياهي از مهمترين تركيبات طبيعي مورد استفاده جهت كنترل آلودگي هاي قارچي مي باشند. هدف از اين پژوهش، بررسي تركيبات شيميايي اسانس گياه مرزنجوش، محتواي فنول و فلاونوئيد كل، فعاليت آنتي‌اكسيداني و اثر ضدقارچي آن بر آسپرژيلوس نايجر، رايزوپوس استولونيفر و بوتريتيس سينه‏را بود. در اين پژوهش، اسانس گياه مرزنجوش به روش تقطير با آب استخراج و تركيبات شيميايي آن، ميزان فنول و فلاونوئيد كل، فعاليت آنتي اكسيداني و ضدقارچي آن بر سويه هاي مولد فساد ميوه توت فرنگي بررسي گرديد. از ميان 19 تركيب شناسايي شده، كارواكرول (29.15 درصد) و ليناليل استات (22.25 درصد) به ترتيب بيشترين تركيبات شيميايي موجود در اسانس بودند و اين تركيبات 96.49 درصد از كل تركيبات اسانس را تشكيل دادند. همچنين، ميزان فنول كل اسانس mg GAE/g 0.26±48.38 و ميزان فلاونوئيد كل آن mg QE/g 0.52±36.26 به دست آمد. ميزان مهار راديكال آزاد DPPH (برحسب IC50) برابر با μg/ml 0.39±24.27، ميزان مهار راديكال آزاد ABTS (برحسب IC50) برابر با μg/ml 0.22±19.15 و ميزان رنگبري به روش بتا-كاروتن/لينولئيك اسيد برابر 0.62±59.65 درصد به دست آمد. در بررسي اثر ضدقارچي اسانس مرزنجوش بر قارچ هاي مولد فساد ميوه توت فرنگي از جمله آسپرژيلوس نايجر، رايزوپوس استولونيفر و بوتريتيس سينه‏را به روش هاي ديسك ديفيوژن آگار، انتشار چاهك در آگار، حداقل غلظت مهاركنندگي و كشندگي، آسپرژيلوس نايجر حساس ترين و بوتريتيس سينه‏را مقاومترين سويه هاي مورد مطالعه بودند. با توجه به خاصيت آنتي اكسيداني و ضدقارچي بالا، اسانس گياه مرزنجوش مي تواند به عنوان يك تركيب ضدميكروبي و آنتي اكسيداني طبيعي مورد استفاده قرار گيرد.