راهكارهاي مهم مقابله با ويروس كروناي جديد: از ميراث هاي كهن طب سنتي تا واكسن هاي نوين

ويروس كروناي جديد پس از آنكه در اواخر سال ۲۰۱۹ در كشور چين ظاهر شد به واسطه سهولت حمل و نقل در دنياي نوين و عدم آشنايي سيستم ايمني بدن انسان با آن، به سرعت مرزهاي اين كشور را در نورديد و ضمن گسترش سريع، اينك به بزرگترين چالش دنيا بعد از جنگ جهاني دوم تبديل شده است. ده ها هزار نفر از جمله بسياري از كاركنان خدمات پزشكي به آن آلوده شده اند و هزاران نفر نيز جان باخته اند درحاليكه تاكنون هنوز درمان مؤثر و قطعي براي آن گزارش نشده است. از طرف ديگر تلاش هاي هماهنگ جهاني براي توقف اين ويروس با شدت تمام طي چند ماه گذشته شروع شده است و همچنان ادامه دارد. در اين راستا دولت ها، سازمان ها، نهادها و بنيادهاي خيريه زيادي در سراسر دنيا حمايت هاي جدي خود را از دانشگاه ها و شركت هاي فعال در حوزه طراحي و ساخت دارو، آغاز كرده اند و به پشتوانه اين حمايت ها ده ها واكسن و آنتي بادي ساخته شده است كه در مراحل مختلف كارآزمايي باليني هستند و احتمالاً بزودي به بازار عرضه خواهند شد. همچنين داروهاي شيميايي موجود و به ويژه مواردي كه پيش‌تر در درمان عفونت هاي ويروسي استفاده شده اند و داروهاي گياهي مورد استفاده در طب سنتي، بار ديگر فرصت يافته اند تا ارزش هاي خود را مجدداً به منصه ظهور برسانند. همچنين طرح هاي زيادي ظرفيت بالقوه سلول هاي بنيادي را براي مهار اين بيماري عفوني به خدمت گرفته اند و ساخت داروهاي جديد و نوآورانه نيز در دستور كار دانشمندان قرار دارد. با در نظر گرفتن اطلاعات ژنتيكي پروتئين تاجي شكل ويروس كرونا تاكنون چندين واكسن از جنس DNA، RNA و پروتئين ساخته شده است. همچنين پروتئين تاجي شكل هدف مناسبي براي بسياري از آنتي بادي هاي در حال ساخت است كه ضمن اتصال به اين ويروس، آن را خنثي خواهند كرد. برخي از آنتي بادي هاي دارويي كه قبلاً براي درمان بيماري هاي ديگر استفاده مي شده است، اخيراً براي كاهش التهاب ريوي و تسهيل تنفس بيماران كرونايي پيشنهاد شده اند. اين آنتي بادي ها با اتصال به گيرنده هاي سيتوكيني اختصاصي، از آسيب هاي ريوي با سازوكار مهار طوفان سيتوكيني جلوگيري مي كند. همچنين داروهاي ضدويروسي، برخي از آنتي بيوتيك ها و چندين داروي مهم ديگر، توجه پزشكان و محققان حوزه دارويي را براي مقابله با اين بيماري جلب كرده است. برخي از تركيبات با منشأ گياهي نيز نتايج مثبتي در مهار اين بيماري ويروسي نشان داده اند. در اين نوشتار جزئيات طرح هاي پيشرو در حوزه هاي داروهاي در حال آزمايش عليه بيماري كوويد-۱۹ كه در مراحل مختلف كارآزمايي هاي باليني قرار دارند، به تفضيل توضيح داده مي شود. در طول تاريخ چند هزار ساله، بشر بارها اپيدمي و پاندمي (همه گيري جهاني) بيماري هاي عفوني و كشنده را تجربه كرده است و پاندمي اخير نيز آخرين آنها نخواهد بود. از اين‌رو سرمايه گذاري در راستاي تقويت زيرساخت هاي علمي و عملي دانشگاه ها، مراكز علمي و شركت هاي دارويي و زيست فناوري، عبور از بحران هاي بهداشتي مشابه را كه وقوع آنها در آينده نيز اجتناب ناپذير خواهد بود، با هزينه هاي كمتري براي كشور همراه خواهد نمود.